Từ ngôi nhà cấp bốn 32m2 đến "đế chế" Thái Hưng
Công ty Cổ phần Thương mại Thái Hưng (Công ty Thái Hưng) tiền thân là doanh nghiệp tư nhân dịch vụ kim khí Thái Hưng kinh doanh thép từ năm 1993, được xây dựng bởi vợ chồng doanh nhân Nguyễn Quốc Thái, Nguyễn Thị Cải.
Ba mảng kinh doanh chính doanh nghiệp vợ của vợ chồng bà Cải là sản xuất (phôi thép, cốp pha thép, chế biến lâm sản, kết cấu, xây dựng), kinh doanh (thép xây dựng, phôi thép, phế liệu kim loại, sách văn hóa phẩm, kinh doanh lâm sản) và dịch vụ (vận tải, khách sạn, nhà hàng...). Trong đó, hai lĩnh vực đầu tỏ ra nổi trội hơn.
Tại Thái Hưng, ông Nguyễn Quốc Thái làm Chủ tịch HĐQT và bà Nguyễn Thị Cải là Tổng Giám đốc cho đến năm 2015, chuyển giao cho các con. Theo giới thiệu trên website Thái Hưng, hiện, ông Nguyễn Văn Tuấn (con trai bà Cải) đang là Chủ tịch HĐQT còn bà Nguyễn Thị Vinh (con gái bà Cải) đang là Ủy viên HĐQT, Tổng Giám đốc. Nhiều người con khác của vợ chồng doanh nhân Nguyễn Quốc Thái, Nguyễn Thị Cải cũng đang nắm giữ các chức vụ quan trọng trong ban lãnh đạo Thái Hưng.
Nữ doanh nhân Nguyễn Thị Cải được ví như người “đàn bà thép” có khả năng làm khuynh đảo thị trường nơi “đất thép” Thái Nguyên.
Dưới sự quản lý, lãnh đạo nhanh nhạy của Giám đốc Nguyễn Thị Cải, sau nhiều năm hoạt động, doanh nghiệp từ một công ty chỉ có 9 lao động với cơ sở vật chất là một ngôi nhà cấp bốn rộng 32m2 vừa làm kho chứa hàng, đã phát triển lớn mạnh không ngừng.
Công ty gia đình bà Cải vươn mình trở thành "ông lớn" trong ngành thép khi là nhà cung cấp nguyên liệu đầu vào chủ yếu cho các nhà máy thép tên tuổi như: CTCP Gang Thép Thái Nguyên, CTCP Thép Việt Ý, Công ty TNHH NatSteelVina (NSV, liên doanh giữa Tập đoàn NatSteel - Singapore và Tổng công ty thép Việt Nam, nhà máy tại Thái Nguyên), Công ty sản xuất Thép Úc SSE (Hải Phòng), Công ty thép VSC-POSCO (VPS, Thép Việt - Hàn, là liên doanh giữa Tổng Công ty thép Việt Nam với Tập đoàn POSCO của Hàn Quốc, tại Hải Phòng)…
Ngoài ra, Công ty của gia đình bà Cải còn là cổ đông lớn ở Công ty Gang thép Thái Nguyên (Tisco, MCK: TIS). Theo Báo cáo quản trị năm 2023 của Tisco, tính đến ngày 31/12/2023, Thái Hưng nắm giữ 36,8 triệu cổ phiếu TIS, tương ứng 20% vốn.
Ngoài ra, ông Lê Hồng Khuê (con rể bà Nguyễn Thị Cải) và ông Lê Thành Thực- hai cá nhân được Thái Hưng ủy quyền, hiện đang là thành viên HĐQT của Tisco.
Lấn sân bất động sản
Ngoài lĩnh vực thép thương mại, Công ty của gia đình bà Cải sau khi được chuyển cho thế hệ sau quản lý đã lấn sân ở nhiều lĩnh vực khác, nổi bật là mảng bất động sản.
Dự án Khu đô thị Thái Hưng(2012) có thể coi là lịch sử không mấy "xuôi chèo mát mái" của Thái Hưng trong lĩnh vực bất động sản.
Cụ thể, ngày 3/8/2012, Sở Kế hoạch và đầu tư Thái Nguyên đã cấp cho Công ty Thái Hưng giấy chứng nhận đầu tư số 17121000056 liên quan đến việc thực hiện dự án Khu đô thị Thái Hưng (Thái Hưng Eco City). Đây vốn dĩ là dự án Khu đô thị mới Việt Bắc mở rộng.
Tham vọng là vậy, nhưng suốt nhiều năm không thấy Công ty Thái Hưng của bà Nguyễn Thị Cải thực hiện dự án.
Đến năm 2017, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ra quyết định chấm dứt hoạt động và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của dự án Thái Hưng Eco City đã cấp cho Công ty Thái Hưng.
Tuy nhiên, trước khi trả lại dự án Khu đô thị Thái Hưng, năm 2016, Công ty Thái Hưng đã kịp đấu giá thành công khối tài trên lô đất của Công ty Cổ phần Luyện Cán Thép Gia Sàng, với giá 56,82 tỷ đồng (cao hơn giá khởi điểm 50 triệu đồng).
Ban đầu khi tham gia đấu giá, Công ty Thái Hưng cam kết: "Sẽ thực hiện đúng các điều kiện khi tham gia đấu giá, bao gồm đầu tư xây dựng cải tạo và khôi phục sản xuất Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng, tạo công ăn việc làm cho người lao động và đảm bảo an ninh trật tự trên địa phương".
Thế nhưng, chỉ sau vài tháng hoạt động, cuối năm 2016, Thái Hưng cho nhà máy dừng hoạt động với lý do quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu, thiết bị mất mát nhiều và cho tháo dỡ nhà máy thép.
Đồng thời, Công ty Thái Hưng đã đề xuất UBND tỉnh Thái Nguyên cấp phép để thực hiện dự án bất động sản trên lô đất vàng của thép Gia Sàng.
Năm 2017, UBND tỉnh Thái Nguyên giao nhiệm vụ cho Công ty Thái Hưng nhiệm vụ lập Quy hoạch chi tiết xây dựng, tỷ lệ 1/500 Dự án Thái Hưng Eco City. Quy hoạch chi tiết Dự án được phê duyệt sau đó không bao lâu.
Đến tháng 10/2018, UBND tỉnh Thái Nguyên chính thức cho phép Công ty Thái Hưng chuyển mục đích sử dụng gần 21,4 ha đất của Nhà máy luyện cán thép Gia Sàng sang mục đích xây dựng Khu đô thị mới Thái Hưng Eco City (sau đó có tên thương mại là Crown Villas), tọa lạc tại vị trí vàng trên đường Cách Mạng Tháng 8, ngay "cửa ngõ" TP.Thái Nguyên.
"Thâu tóm" công ty sách sở hữu đất vàng
Trong "hệ sinh thái" của Thái Hưng còn phải kể đến Công ty CP Phát hành Sách Thái Nguyên (MCK: STH, UpCOM).
Sách Thái Nguyên trước đây được biết đến là công ty 100% vốn của nhà nước, sau đó đã thực hiện cổ phần hóa vào năm 2003. Là doanh nghiệp kinh doanh sách, lợi nhuận không cao song Sách Thái Nguyên có lợi thế sở hữu nhiều khu đất có vị trí đắc địa tại tỉnh Thái Nguyên, trong đó có thể kể đến khu đất số 65 Hoàng Văn Thụ, TP.Thái Nguyên.
Tháng 5/2019, STH có bước tăng vốn mạnh từ 2 tỷ đồng lên mức 65 tỷ đồng, lúc này vai trò của Thái Hưng và những người liên quan mới được thể hiện rõ nét.
Tính đến cuối năm 2023, Thái Hưng đang trực tiếp sở hữu 18,64% vốn tại Sách Thái Nguyên. Ngoài ra, những cá nhân liên quan đến Chủ tịch Nguyễn Quốc Thái và Công ty Thái Hưng cũng đang nắm lượng lớn cổ phần, đồng thời giữ các vị trí chủ chốt tại.
Cụ thể, hai người con gái của ông bà Nguyễn Quốc Thái- Nguyễn Thị Cải là bà Nguyễn Thị Vinh và Nguyễn Thị Quy lần lượt sở hữu 11,05% và 13,44% vốn STH và Bạch Phương Vinh (con dâu ông Nguyễn Quốc Thái) nắm 11,05%.
Hiện, bà Quy đang là Thành viên HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Sách Thái Nguyên còn bà Nguyễn Thị Vinh là thành viên HĐQT. Trưởng Ban Kiểm soát của STH là bà Nguyễn Thị Lan Hương cũng là người có liên quan đến Công ty Thái Hưng.
Dưới sự điều hành của những nhân sự Thái Hưng, STH thực hiện không ít giao dịch, hợp tác với chính Công ty Thái Hưng.
Theo BCTC quý IV/2023, Sách Thái Nguyên có khoản phải thu ngắn hạn 135,4 tỷ đồng từ Công ty CP Thương mại Thái Hưng (Công ty Thái Hưng).
Tại phần thuyết minh, STH cho biết, đây là khoản tiền hợp tác kinh doanh với bên liên quan là Công ty Thái Hưng theo hợp đồng hợp tác kinh doanh số 01/HĐHTKD/TH-PHS ký ngày 3/3/2019.
Cụ thể, Sách Thái Nguyên và Thái Hưng cùng nhau góp vốn kinh doanh để xây dựng, vận hành và khai thác dự án công trình: "Trường mầm non quốc tế IRIS và trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông IRIS". Thời gian hợp tác kinh doanh là 5 năm.
Tuy nhiên, Nghị quyết ĐHĐCĐ thường niên số 01/2022/STH/NQ-ĐHĐCĐ ngày 16/6/2022 của Sách Thái Nguyên và Biên bản thỏa thuận số 2606/BBTT.2022/TH-STJ ngày 26/6/2022 với Công ty Thái Hưng đã thông qua phương án dự kiến thu hồi vốn đầu tư tại dự án trên. Tính đến ngày 30/6/2023, STH đã thu hồi số tiền đầu tư là 45 tỷ đồng.
Ngoài ra, STH còn có khoản đầu tư tài chính dài hạn hơn 20 tỷ đồng vào Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank).
Theo thuyết minh tại BCTC, năm 2022, công ty đã nhận chuyển nhượng thành công hơn 2 triệu cổ phần của PVcomBank từ Công ty Thái Hưng với giá chuyển nhượng là hơn 20 tỷ đồng.
Trước đó, năm 2022, HĐQT STH còn thông qua Nghị quyết số 12 về việc đầu tư vào dự án Công trình tổ hợp tài chính thương mại dịch vụ và khách sạn Thái Hưng (Thai Hung Complex Tower) do Công ty Thái Hưng làm chủ đầu tư. Đây chính là dự án được xây dựng trên khu đất vàng 65 Hoàng Văn Thụ do STH sở hữu.
Nhiều dữ liệu cho thấy, Thái Hưng còn đang sở hữu lượng cổ phần không nhỏ tại CTCP thương mại và khai thác khoáng sản Dương Hiếu (Mã CK: DHM, HoSE). Đây cũng là đối tác của Thái Hưng trong nhiều năm qua.
