Từ một trẻ bình thường, bỗng trầm cảm, luôn thấy "đám mây đen trong đầu" và có hành vi tự sát
Chia sẻ với báo chí về trường hợp bệnh nhân trên tại Hội thảo Phòng ngừa tự sát ở trẻ vị thành niên, Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai diễn ra chiều 7/4, BSCK II Hồ Thu Yến - Viện Sức khỏe Tâm thần cho hay, qua khai thác bệnh sử của bệnh nhân được biết, bệnh nhân là con thứ 2 trong gia đình 4 người con. Tiền sử mẹ mang thai quá trình phát triển thể chất lẫn tâm thần bình thường.
Quá trình học tập từ lớp 1 đến lớp 6, trẻ học lực giỏi, tính tình vui vẻ, hòa đồng. Từ năm học lớp 7, nhà trường thi tuyển lớp chọn, H. thi đỗ và vẫn duy trì được học lực giỏi.
Từ một trẻ bình thường, H. bỗng trầm cảm, luôn thấy "đám mây đen trong đầu" và có hành vi tự sát Ảnh: minh họa
Từ hè năm lớp 8 và lớp 9 do dịch COVID-19, phải học online nên khối lượng bài vở nhiều hơn, tốc độ giảng bài của giáo viên nhanh hơn, em không theo kịp bài giảng. Vì vậy kết quả các bài thi của H. không tốt, chỉ được điểm khá.
Trước năm lớp 7, H. vẫn có các bạn trong lớp nhưng không có bạn thân. Bạn cùng bàn chỉ nói chuyện với H. khi có 2 người với nhau, còn trước mặt các bạn trong lớp thì xa lánh. Ở lớp, H. hay bị các bạn khác trêu chọc, chê bai (đồ dùng học tập cũ, quần áo, giày dép fake…). H. cũng không tự tin về thình thể bản thân, luôn nghĩ rằng mình béo và xấu (cao 156cm, nặng 53kg).
Từ khi học online, sự tương tác với thầy cô, các bạn ngày càng ít hơn, các bạn không thích chơi với H. khiến em càng chán nản buồn phiền. Thay vào đó, H. kết bạn với bạn trên mạng. Trong giờ học, H. không tập trung học tập, mà chat với bạn trên mạng, xem tictok.
Do học tập giảm sút, mẹ nhờ cô giáo cho H. đến nhà cô học, các bạn trong lớp biết chuyện đã tẩy chay em. H. có yêu bạn trên mạng, dù chưa gặp mặt, nhưng em tốn rất nhiều thời gian trò chuyện với người yêu.
Khoảng 10/2021, H. càng chán nản, hay khóc lóc và tự bi quan, cảm thấy chán sống, có ý tưởng muốn chết. Bệnh nhân giải tỏa căng thẳng bằng cách dùng mảnh thủy tinh cứa vào cổ tay, chảy máu. Sau khi làm đau bản thân, em thấy dễ chịu. Vào viện tháng 3/2022, H. được đưa đến một bệnh viện và điều trị bằng thuốc chống trầm cảm.
BS Yến cho biết thêm, gia đình bệnh nhân cũng chia sẻ với BS Yến về việc đưa H. đến thăm khám lại cơ sở y tế chuyên khoa nhi. Các bác sĩ đã tư vấn tâm lý 1 tuần/ 1 buổi, nhưng tình trạng trên không thuyên giảm. Cùng thời điểm này bệnh nhân có hồi hộp, run tay...
Đến 21/2, các triệu chứng của bệnh nhân nhiều hơn, H. thường xuyên cứa tay làm đau bản thân, ngủ không sâu giấc, gia đình đưa bệnh nhân đến thăm khám và nhập viện điều trị nội trú tại Viện Sức khỏe tâm thần với chẩn đoán rối loạn hành vi trầm cảm có yếu tố tiền sử.
Tuy nhiên quá trình điều trị được 13 ngày, bệnh nhân đã mắc COVID-19, nên gia đình xin ra viện về cách ly và điều trị tại nhà. Bệnh nhân uống thuốc theo đơn, các triệu chứng không thuyên giảm nhiều. H. càng thêm lo lắng về việc mình mắc COVID-19 và biểu hiện hậu COVID.
"Triệu chứng rối loạn càng nặng hơn, H. thường xuyên nghe tiếng nói trong đầu sỉ nhục và bảo em phải chết, đồng thời em thấy mình ngày càng vô dụng, hèn kém và là gánh nặng cho bố mẹ. H. được đưa vào viện lần nữa và được chẩn đoán: Hội chứng trầm cảm, yếu tố tiền sử, hành vi tự hủy hoại"- BS Thu Yến kể.
Sau vụ nam sinh THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam tự tử, H. thường xuyên đọc tin tức và cho biết "em thấy đám mây đen quanh đầu", chán nản và khóc nhiều. Lúc này, bạn bè của H. đã thay đổi, từ tẩy chay, quay ra động viên, giúp H. thoải mái, yên tâm điều trị hơn.
Cùng với điều trị của các bác sĩ, hiện H. cảm thấy dễ chịu, cởi mở hơn với người xung quanh, giảm ý định tự sát.
Cần sự phối hợp đa ngành, đa nghề, đa chuyên khoa để chia sẻ, hỗ trợ cho bệnh nhân trầm cảm, có hành vi tự sát
Về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần, chia sẻ thêm, trên 98% người muốn tự sát bị rối loạn tâm thần.
1 trường hợp tự sát ảnh hưởng ít nhất đến 6 người khác. Chúng ta phải kết hợp đa ngành, đa nghề, đa chuyên khoa để chia sẻ, hỗ trợ cho bệnh nhân. Đây là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Sự quan tâm của gia đình, nhà trường và bạn bè là chìa khóa giúp các bệnh nhân vượt qua những vấn đề về tâm lý.
Cũng theo PGS.TS Tuấn, trước đây tại một số nước như Hàn Quốc, Nhật Bản… có làn sóng bắt chước hành vi tự sát. Tức là người bệnh đọc tin tức về các nghệ sĩ tự tử từ đó có hành vi tương tự. Vì vậy việc quản lý thông tin trên mạng cũng là vấn đề chúng ta cần lưu ý.
"Như trường hợp của bệnh nhân H. kể trên, cháu quan tâm và đọc mọi thông tin về trường hợp nam học sinh ở Hà Đông tự tử"- PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn nói.
Ngoài ra, về tư vấn, hỗ trợ tâm lý cho thanh thiếu niên, không bắt buộc phải là các bác sĩ, chuyên gia, mà phụ huynh, giáo viên cũng cần có kiến thức phát hiện để hỗ trợ cho trẻ về tâm lý, nhận biết các yếu tố nguy cơ từ đó ngăn chặn hành vi trẻ tự sát.
Hiện Viện Sức khỏe Tâm thần cũng thành lập số hotline tư vấn, hỗ trợ nhằm ngăn ngừa trẻ có hành vi tự sát. Số điện thoại 0984.104.115 sẽ hoạt động từ 7h30 - 22h hàng ngày.
