Từ một cuộc tấn công bằng tên lửa vào Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát, với việc Mỹ và Israel đổ lỗi cho Hezbollah, tới cuộc không kích trả đũa của Israel vào Beirut khiến chỉ huy quân sự cấp cao của Hezbollah là Fuad Shukr thiệt mạng,
Theo Bộ Y tế Lebanon, cuộc tấn công của Israel vào Beirut cũng khiến 5 thường dân, trong đó có hai trẻ em, thiệt mạng. Israel cho biết, cuộc tấn công này là để đáp trả một cuộc tấn công khiến 12 trẻ em và thanh thiếu niên thiệt mạng ở Cao nguyên Golan.
Chỉ vài giờ sau lại xảy ra vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại thủ đô Tehran, với việc Iran và Hamas đã đổ lỗi cho Israel về vụ việc trong khi Israel không nhận trách nhiệm.
Tất cả những điều này đang làm dấy lên nỗi lo về một cuộc chiến toàn diện trong khu vực, khiến cả thế giới nín thở chờ xem Iran và Hezbollah sẽ phản ứng như thế nào.
"Giai đoạn mới" trong cuộc xung đột
Tổng thư ký Hezbollah Hassan Nasrallah ngày 1/8 tuyên bố một "giai đoạn mới" trong cuộc xung đột với Israel, khi xung đột đã vượt qua "mặt trận hỗ trợ" ở Dải Gaza, có khả năng báo hiệu một kế hoạch mở rộng xung đột dọc theo biên giới phía Nam của Lebanon, nơi giáp với phía Bắc của Israel.
Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah xuất hiện trên màn hình video tại lễ tang của Fuad Shukr, một chỉ huy của Hezbollah, tại Beirut, Lebanon, ngày 1/8/2024. Ảnh: NY Times
Đây là những phát biểu đầu tiên của ông Nasrallah sau khi chỉ huy quân sự cấp cao của Hezbollah là ông Fuad Shukr thiệt mạng trong cuộc không kích trả đũa của Israel vào Beirut, và sau khi Israel bị cáo buộc đã ám sát thủ lĩnh chính trị của Hamas là Ismail Haniyeh, người đang ở thăm Tehran.
"Chúng ta đang ở trước một trận chiến lớn và chúng ta đã bước vào một giai đoạn mới vượt qua vấn đề mặt trận hỗ trợ", ông Nasrallah cho biết trong bài phát biểu của mình tại lễ tang ông Shukr được tổ chức hôm 1/8 ở ngoại ô thủ đô Beirut, cách không xa nơi vị này thiệt mạng.
Ông Nasrallah cũng tuyên bố sẽ trả đũa các cuộc tấn công và phủ nhận rằng Hezbollah chịu trách nhiệm cho vụ tấn công sân vào làng Majdal Shams thuộc Cao nguyên Golan hôm 27/7, khiến khoảng 12 trẻ em và thanh niên thiệt mạng, dẫn đến cuộc không kích của Israel vào Beirut.
"Cuộc tấn công vào vùng ngoại ô phía Nam của Beirut không phải là để trả đũa vụ việc Majdal Shams, mà là một phần của cuộc chiến và là sự trả đũa đối với mặt trận Lebanon", thủ lĩnh Hezbollah tuyên bố.
Khi hướng bài phát biểu của mình tới các nhà lãnh đạo Israel, ông Nasrallah nói: "Các vị có thể cười lúc này, nhưng các vị sẽ phải hối hận khi nhận ra những ranh giới nghiêm trọng mà mình đã vượt qua".
Sự trả đũa không thể tránh khỏi
Cuộc tấn công khiến ông Shukr thiệt mạng hôm 30/7 là lần thứ 2 Israel tấn công vào Beirut kể từ ngày 7/10 năm ngoái khi xung đột giữa quốc gia Do Thái và phong trào Hamas tái bùng phát ở Dải Gaza. Nhưng vụ ám sát ông Haniyeh ở Tehran, ngay trước mũi giới lãnh đạo Iran, có khả năng là vụ việc gây leo thang hơn cả.
Tờ New York Times hôm 1/8 đưa tin rằng vị thủ lĩnh chính trị của Hamas đã thiệt mạng vì một thiết bị nổ giấu trong nhà khách nơi ông đang ở, tại thủ đô Tehran của Iran.
Lãnh tụ tối cao của Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, tuyên bố, "Chúng tôi coi việc trả thù cho cái chết của ông Haniyeh là nhiệm vụ của mình và coi ông là vị khách quý trong nhà chúng tôi".
Thủ lĩnh Hezbollah Nasrallah cho biết, "mục đích ám sát các nhà lãnh đạo là làm suy yếu nhóm kháng chiến chống Israel. Tuy nhiên, dựa trên kinh nghiệm của chúng tôi, lực lượng kháng chiến vẫn mạnh mẽ và không bị ảnh hưởng".
Tổng thư ký Hezbollah cũng tuyên bố về sự trả đũa không thể tránh khỏi của nhóm này đối với Israel. Ông Nasrallah còn cho biết rằng các hoạt động quân sự hàng ngày trên mặt trận phía Nam giáp với Israel sẽ tiếp tục để hỗ trợ mặt trận Gaza, trong khi nhóm vẫn tìm cách đáp trả vụ ám sát ông Shukr.
Người dân tụ tập quanh chiếc xe chở quan tài của thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh trong đám tang của ông ở Tehran, Iran, ngày 1/8/2024. Ảnh: The Guardian
Ông Marwan Bishara, nhà phân tích chính trị cấp cao của Đài Al Jazeera có trụ sở tại Qatar, cho biết Hezbollah và Iran có thể sẽ đáp trả việc Israel ám sát các quan chức của họ bằng các cuộc tấn công riêng biệt.
"Đánh giá từ bài phát biểu của ông Nasrallah, ông ấy dường như khẳng định rằng không còn nghi ngờ gì nữa, Hezbollah sẽ đáp trả vụ ám sát ông Shukr, nhưng ông Nasrallah không đề cập đến ông Haniyeh trong lời đe dọa hoặc cảnh báo cụ thể đó", ông Bishara nói.
"Điều này được hiểu là người Iran sẽ đáp trả vụ ám sát ông Haniyeh, và Hezbollah sẽ đáp trả vụ ám sát người của họ. Nhưng điều này không có nghĩa là 2 cuộc tấn công sẽ không được phối hợp", nhà phân tích cấp cao của Al Jazeera nhận định.
Nỗ lực nhằm giảm leo thang
Trong một diễn biến khác, Bộ trưởng Ngoại giao Lebanon Abdallah Bou Habib hôm 1/8 nói với Đài NPR rằng Mỹ là cường quốc duy nhất có thể thay đổi tiến trình để ngăn Trung Đông chìm vào một cuộc chiến toàn diện.
"Mỹ phải hành động nhanh chóng theo hướng này và buộc Israel phải chấm dứt hành động mà nước này đang thực hiện", ông Bou Habib cho biết. "Mỹ có thể tạo ra một số kết quả. Nhưng cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa thấy gì cả".
Trong cuộc phỏng vấn với đài Mỹ, Ngoại trưởng Bou Habib cũng nói về những gì xảy ra 48 giờ qua và những nguy cơ đối với Lebanon cũng như khu vực, gọi đó là "vấn đề toàn cầu".
"Tôi hy vọng chúng ta sẽ không có chiến tranh. Nhưng những gì xảy ra trong 2 ngày qua thật khủng khiếp. Đó là nguyên nhân gây ra một cuộc chiến lớn. Đó là điều chúng tôi lo sợ... Hiện tại, chúng tôi vẫn đang cố gắng tìm hiểu phản ứng của khu vực có thể là gì và chúng tôi cố gắng hạn chế nó càng nhiều càng tốt. Nhưng chúng tôi không có gì để nói vào lúc này".
Chính phủ Mỹ đã nỗ lực để ngừng bắn ở Gaza, điều mà Hezbollah cho biết cũng sẽ ngăn chặn các cuộc tấn công của họ. Nhưng lệnh ngừng bắn đó hiện có vẻ xa vời hơn bao giờ hết.
Khi được hỏi liệu nỗ lực ngoại giao của Mỹ có thất bại không, Ngoại trưởng Bou Habib nói: "Tôi hy vọng là không, vì không có lựa chọn nào khác ngoài sự can dự của Mỹ".
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu rằng Washington cam kết bảo vệ an ninh của Israel "chống lại mọi mối đe dọa từ Iran" và các nhóm ủy nhiệm Hamas, Hezbollah và Houthi, Nhà Trắng cho biết trong một tuyên bố sau cuộc điện đàm hôm 1/8, có sự tham dự của Phó Tổng thống Kamala Harris.
Ông Biden, trong cuộc điện đàm mới nhất với ông Netanyahu, cũng nhấn mạnh "những nỗ lực đang diễn ra nhằm giảm leo thang căng thẳng rộng lớn hơn trong khu vực", tuyên bố của Nhà Trắng cho hay.
Minh Đức (Theo Breaking Defense, NPR, ABC Net News, Al Jazeera)
