TAND cấp cao tại Đà Nẵng ngày 16/8 vừa qua đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án hành chính yêu cầu hủy quyết định hành chính về việc trả lời công dân, từ chối cung cấp thông tin tại tỉnh Khánh Hòa.
Công dân kiện Chủ tịch tỉnh vì từ chối cung cấp thông tin
Theo ông Nguyễn Văn Bình, trú Tp.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, từ năm 2001 gia đình ông bị ảnh hưởng bởi việc UBND tỉnh Khánh Hòa thu hồi đất, giao cho Công ty TNHH Thương mại - Xây dựng Hoàn Cầu (nay là Công ty CP Hoàn Cầu) thực hiện dự án khu du lịch - giải trí Sông Lô (nay là tổ hợp du lịch Diamond Bay resort & spa Nha Trang).
Cho rằng việc thu hồi đất này trái quy định pháp luật, ông Bình liên tục khiếu nại hơn 20 năm nay nhưng chưa được giải quyết thỏa đáng.
Ngày 13/4/2020, căn cứ Luật Tiếp cận thông tin 2016, ông Bình đã gửi phiếu yêu cầu UBND tỉnh Khánh Hòa cung cấp thông tin. Trong đó, có giấy chứng nhận đầu tư sân golf 18 lỗ do UBND tỉnh cấp cho Công ty CP Hoàn Cầu.
Tuy nhiên, ngày 16/6/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành Văn bản 5898 từ chối cung cấp với lý do nếu cung cấp thì sẽ xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của Công ty CP Hoàn Cầu. Sau khi bị từ chối cung cấp thông tin, ông Nguyễn Văn Bình đã gửi đơn khởi kiện Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hoà đến TAND Khánh Hòa.
Ông Nguyễn Văn Bình trong phiên tòa phúc thẩm ngày 16/8.
Trong khi TAND tỉnh Khánh Hòa đang thụ lý vụ án thì ngày 10/12/2021, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa có công văn khẩn thu hồi và hủy Văn bản số 5898 ngày 16/6/2020, với lý do chưa phù hợp về thể thức văn bản.
Đến ngày 21/12/2021, Chủ tịch tỉnh Khánh Hòa giao Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa về việc cung cấp thông tin. Lúc đầu, Văn phòng UBND tỉnh có văn bản thông báo thời hạn giải quyết yêu cầu cung cấp thông tin nhưng sau đó lại ra văn bản từ chối.
Sau đó, ông Bình bổ sung yêu cầu khởi kiện, đề nghị TAND tỉnh tuyên hủy Thông báo số 36 từ chối cung cấp thông tin ngày 14/1/2022 của Văn phòng UBND tỉnh.
Người dân kháng cáo bản án sơ thẩm
Ngày 20/4, TAND tỉnh Khánh Hòa mở phiên tòa hành chính xét xử vụ ông Nguyễn Văn Bình kiện Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa vì từ chối cung cấp thông tin.
HĐXX đã tuyên bác yêu cầu khởi kiện hủy Công văn 5898 ngày 16/6/2020 của Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa vì “đối tượng khởi kiện không còn”.
Theo HĐXX, ông Bình được quyền khởi kiện yêu cầu hủy Thông báo 36 của Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa bằng vụ án hành chính độc lập căn cứ theo Luật Tiếp cận thông tin 2016.
Sau đó, VKSND tỉnh Khánh Hòa có quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với bản án của TAND tỉnh Khánh Hòa. Ông Bình cũng có đơn kháng cáo đối với bản án trên.
Chấp nhận một phần kháng cáo của người dân
Ông Bình kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm và đề nghị TAND cấp cao tại Đà Nẵng tuyên hủy bản án, giao hồ sơ cho TAND tỉnh Khánh Hòa xét xử lại để giải quyết toàn bộ nội dung yêu cầu khởi kiện của ông.
Tại phiên phúc thẩm, luật sư bảo vệ quyền lợi cho ông Bình cho rằng, quyết định của bản án sơ thẩm là không đúng Luật tố tụng hành chính. Bản án sơ thẩm không viện dẫn bất kỳ quy định nào của Luật Tiếp cận thông tin để tuyên bác yêu cầu buộc UBND tỉnh Khánh Hòa cung cấp thông tin theo phiếu yêu cầu ngày 13/4/2020.
Luật sư bảo vệ quyền lợi cho ông Nguyễn Văn Bình.
Đại diện VKSND cấp cao tại Tp.Đà Nẵng cho rằng, sau khi xét xử sơ thẩm, ông Bình đã có đơn kháng cáo đề nghị hủy toàn bộ bản án để giải quyết lại.
Bên cạnh đó, VKSND tỉnh Khánh Hòa cũng có kháng nghị đề nghị sửa một phần bản án sơ thẩm theo hướng không tuyên bác yêu cầu đối với hành vi hành chính, buộc UBND tỉnh Khánh Hòa phải cung cấp thông tin về giấy phép của sân golf 18 lỗ của Công ty CP Hoàn Cầu theo phiếu yêu cầu ngày 13/4/2020.
Đại diện Viện kiểm sát nhân dân cho rằng, quy chế cung cấp thông tin cho công dân của UBND tỉnh Khánh Hòa đã xác định Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa là đầu mối công khai và cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân.
Do vậy, TAND tỉnh Khánh Hòa bác yêu cầu khởi kiện đối với hành vi hành chính của ông Bình là vượt quá yêu cầu khởi kiện của Luật Tố tụng hành chính.
Việc này làm mất quyền khởi kiện của ông Bình sau này đối với hành vi hành chính là buộc UBND tỉnh Khánh Hòa cung cấp giấy phép sân golf 18 của Công ty CP Hoàn Cầu.
Vì vậy, đại diện Viện kiểm sát cấp cao khẳng định, có cơ sở để chấp nhận kháng cáo của ông Bình và kháng nghị của VKSND tỉnh Khánh Hòa sửa bản án sơ thẩm.
HĐXX phiên tòa phúc thẩm chấp nhận kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa và một phần kháng cáo của người dân.
Sau khi nghị án, HĐXX nhận định theo đơn khởi kiện của ông Bình có 2 yêu cầu là khởi kiện quyết định hành chính và hành vi hành chính. Tuy nhiên, khi thụ lý vụ án và giải quyết vụ án, TAND tỉnh Khánh Hòa chỉ giải quyết một quan hệ pháp luật là yêu cầu hủy quyết định hành chính, không giải quyết yêu cầu về hành vi hành chính.
Trong quá trình giải quyết vụ án, những người bị kiện có quyết định thu hồi, hủy bỏ văn bản quyết định văn bản bị khởi kiện. Vì vậy, tòa sơ thẩm cho rằng, đối tượng khởi kiện đã không còn nên không chấp nhận yêu cầu khởi kiện là có căn cứ, đúng quy định pháp luật.
HĐXX cho rằng, do tòa cấp sơ thẩm không thụ lý khởi kiện hành vi hành chính như bản án đã tuyên, xử bác yêu cầu khởi kiện về việc buộc UBND tỉnh Khánh Hòa cung cấp giấy phép sân golf 18 lỗ là vượt quá giới hạn của tòa thụ lý và giải quyết vụ án.
HĐXX xét thấy người khởi kiện kháng cáo về hành vi nêu trên và Viện kiểm sát kháng nghị là có căn cứ. Vì vậy, HĐXX phúc thẩm xem xét chấp nhận sửa một phần bản án sơ thẩm theo hướng giải quyết yêu cầu về hành vi hành chính.
Ngoài ra, HĐXX xét thấy bản án sơ thẩm tuyên tách yêu cầu khởi kiện bổ sung đề nghị tòa án tuyên hủy Thông báo số 36 của Văn phòng UBND tỉnh Khánh Hòa ra thành một vụ án hành chính khác là không phù hợp với quy định tại Luật Tố tụng hành chính. Bởi lẽ, Thông báo số 36 là do một chủ thể khác ban hành chứ không phải người bị kiện là Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa và UBND tỉnh Khánh Hòa ban hành.
Vì thế, tòa án cấp sơ thẩm chỉ cần nhận định trong bản án nội dung người khởi kiện có quyền khởi kiện ở một vụ án khác là phù hợp. Do đó, tòa án cấp phúc thẩm sẽ xem xét điều chỉnh nội dung theo đúng quy định của pháp luật.
Từ những nhận định trên, HĐXX phúc thẩm thấy rằng sau khi bản án sơ thẩm có hiệu lực pháp luật, ông Nguyễn Văn Bình có quyền khởi kiện Thông báo số 36 về hành vi hành chính. Tòa án phúc thẩm cũng cho rằng, không cần hủy bản án sơ thẩm vì sẽ mất thời gian của các đương sự và ảnh hưởng đến thời hiệu khởi kiện.
Từ những nhận định trên, HĐXX phúc thẩm chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của ông Bình và chấp nhận kháng nghị của VKSND tỉnh Khánh Hòa, sửa một phần bản án hành chính sơ thẩm của TAND tỉnh Khánh Hòa.
