Hoa vệ binh hay còn gọi là phát bách hợp, lan nước hoa, tiểu thương giác điện,… tên khoa học là Albuca humilis, là loại cây thân thảo lâu năm. Cây có nguồn gốc từ vùng khô hạn ở miền Nam châu Phi. Các giống được bày bán trên thị trường hiện nay chủ yếu là các giống hoa được lai tạo trong vườn ươm.
Đây là loài thực vật thân củ, phần dưới đất có một củ lớn dạng hình tròn, rất khỏe và dễ sống. Lá cây dài và mảnh, trông giống lá hẹ, chiều cao trung bình khoảng 20–30 cm, thường được trồng trong chậu để làm cảnh.
Người biết đến loại hoa này không nhiều, và trong giới chơi hoa, nó thuộc dạng “hàng hiếm”, bình thường chẳng mấy ai để ý. Thế nhưng ai đã từng trồng thì đều hết lời khen vì chăm sóc gần như chẳng tốn công, mùi thơm “gây nghiện”, vẻ ngoài lại thanh nhã, xứng đáng chiếm một góc đẹp trên ban công.
Khi chưa có hoa, nhìn nó chẳng khác gì một bụi hành lá. Nhưng khi trổ bông, vẻ đẹp của nó khiến ai cũng bất ngờ. Cuống hoa vươn dài từ củ, đầu cuống nở những bông hoa ba cánh màu xanh trắng trong suốt, nhụy vàng nổi bật, dáng vẻ thanh tao, gợi cảm giác nhẹ nhàng như hoa lan.
Điều làm người ta mê mẩn nhất chính là mùi thơm đặc trưng. Khi hoa nở, cây tỏa ra một loại hương giống hệt mùi sữa ấm của bánh mì mới ra lò - ngọt, béo, dễ chịu và rất quyến rũ. Độ thơm đậm đến mức có thể sánh với nước hoa. Trồng ở ban công mà hương vẫn lan vào tận nhà; mang vào phòng thì cả không gian đều thơm ngát.
Nếu được trồng ở nơi có nhiều ánh sáng và chăm sóc đúng cách, cây có thể nở hai lần mỗi năm, chủ yếu vào mùa xuân và đầu mùa hè. Tháng 3–4 là thời điểm hoa nở rộ nhất. Hoa thường nở vào ban ngày và khép lại khi chiều tối.
Hoa vệ binh cũng rất dễ “bung chậu”. Chỉ cần trồng hơi dày hoặc đặt vài củ trong cùng một chậu, đến mùa hoa là cả chậu sẽ nở dày đặc, nhìn từ trên xuống chỉ thấy một biển hoa trắng xanh, lá bị che kín, cảnh tượng vô cùng ấn tượng.
Cách trồng và chăm sóc cây hoa vệ binh
- Chậu và đất trồng:
Nên chọn loại chậu dạng ống cao. Cây có thể trồng với mật độ dày, không cần để quá thưa; trồng đầy chậu sẽ giúp cây dễ nở hoa rộ hơn. Đất nên tơi xốp, thoáng khí và giàu dinh dưỡng. Bạn có thể dùng đất trồng thông thường và trộn thêm một ít giá thể dạng hạt để tăng độ thoáng.
- Ánh sáng:
Cây ưa khí hậu ấm áp và ánh sáng dồi dào, nhưng cũng có thể sống trong điều kiện nửa râm. Những vị trí như ban công hướng nam hoặc hướng đông có nắng bán phần đều phù hợp. Nếu trồng trong nhà hoàn toàn, bạn nên bổ sung ánh sáng bằng đèn trồng cây, vì thiếu sáng dễ làm cây vươn dài, mất dáng.
- Tưới nước:
Cây rất chịu hạn nhờ củ lớn dưới đất có khả năng trữ nước. Không cần tưới thường xuyên; chỉ tưới khi đất đã khô hoàn toàn. Đất còn ẩm thì không nên tưới.
- Bón phân:
Trong thời kỳ sinh trưởng vào mùa xuân và mùa thu, có thể bón phân tan trong nước giàu lân – kali hoặc phân chậm tan. Lưu ý dùng nồng độ loãng, tỷ lệ nước - phân khoảng 1000:1 là vừa. Phân quá đậm dễ làm cháy rễ. Mùa hè và mùa đông không cần bón phân.
Khi nhiệt độ trên 33°C, cần che bớt nắng và đặt cây ở nơi mát, thoáng gió. Cây không ngủ hè rõ rệt, chỉ chậm phát triển. Sau khi vào hè, hãy giảm tần suất tưới nước, chỉ cần bổ sung chút nước quanh thành chậu.
Lưu ý, nhựa của cây hoa vệ binh có độc nhẹ. Khi cắt tỉa bạn nên đeo găng tay, tiếp xúc trực tiếp có thể gây ngứa hoặc sưng đỏ da. Dù vậy, đây là loài cây rất dễ sống, có thể trồng theo kiểu “thả tự nhiên” mà vẫn ra hoa đều mỗi năm. Nếu yêu thích, bạn hoàn toàn có thể thử trồng.
