Theo nội dung báo cáo số 126 của Bộ TN&MT báo cáo Thủ tướng Chính phủ, tính đến ngày 31/8/2022, cơ quan này đã nhận được được 55 đề xuất đo gió, quan trắc, điều tra, khảo sát, đánh giá tác động môi trường trên biển (khảo sát ĐGNK).
Trong đó, có 6 đề xuất của nhà đầu tư nước ngoài ( tương đương 10,9%); 13 đề xuất của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (23,6%); 36 đề xuất của nhà đầu tư trong nước (65,5%).
Tổng công suất đề xuất là trên 100 GW. Công suất nhỏ nhất của các dự án là 0,5 GW và công suất lớn nhất là 6,0 GW.
Tuy nhiên, trong số này, chỉ mới một đề xuất được Bộ TN&MT chấp thuận là Nhà máy ĐGNK Bến Tre. Dự án này được cho phép lắp đặt trạm Lidar gió trên biển (36 m2) phục vụ lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án. Và chấp thuận không bao gồm nội dung đo đạc, khảo sát độ sâu đáy biển, đặc điểm đáy biển, các tầng địa học, ranh giới các tầng đất, đá, các đặc tính kỹ thuật tầng đáy biển, các thông số hải dương...).
Bộ TN&MT cho biết, sau khi nhận được các đề xuất khảo sát ĐGNK, Bộ đã lấy ý kiến của các bộ, ngành, địa phương liên quan; Tổ chức các cuộc họp tham vấn, trao đổi với các bên liên quan... Thông qua đó, khẳng định còn có những vướng mắc liên quan đến quy định của pháp luật, chưa thể giải.
Cụ thể, phía Bộ Quốc phòng đề nghị cần điều chỉnh quy mô, diện tích khi khu vực khảo sát chồng lấn với khu vực dành cho các hoạt động quốc phòng hoặc luồng hàng hải. Bên canh đó, cần lưu ý đến các vấn đề về an toàn hàng hải, quản lý người phương tiện nước ngoài trong vùng biển Việt Nam.
Trong khi, với một số khu vực biển đề xuất khảo sát mà chồng lấn với luồng hàng hải quốc gia, Bộ GTVT đề nghị không cấp phép khảo sát đo gió, địa chất, địa hình trên biển.
Còn Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn yêu cầu việc đo gió, khảo sát địa chất địa hình trên biển không được xâm phạm các khu vực bảo tồn, nuôi trồng thủy sản hiện hữu.
Bộ Công An lại khẳng định, các tổ chức, cá nhân nước ngoài chưa được phép thực hiện hoạt động đo gió, khảo sát địa chất, địa hình trên vùng biển Việt Nam (Theo quy định tại khoản 4, Điều 9 Nghị định số 11)...
Đáng lưu ý, Bộ Công Thương cho biết, các tổ chức, cá nhân tự bỏ kinh phí điều tra khảo sát và chịu mọi trách nhiệm trong trường hợp dự án không được cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.
Hơn nữa, các nguồn năng lượng tái tạo nếu được đưa vào quy hoạch chỉ có tổng công suất, phần lớn không có tên và không có chủ đầu tư. Việc lựa chọn Nhà đầu tư sẽ được thực hiện theo các quy định của Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư và các quy định pháp luật khác có liên quan.
Bộ TN&MT bày tỏ, để giải quyết các yêu cầu trên từ bộ ngành rất khó khăn, bởi ngoài vấn đề vướng về pháp lý thì về mặt kỹ thuật cũng chưa quy định rõ.
Theo Bộ này, hiện chưa có quy định về diện tích khu vực biển chấp thuận cho khảo sát ĐGNK; Hay đánh giá tác động môi trường trên biển là bao nhiêu ha trên 1MW công suất.
Cũng chưa có quy định công suất điện gió tối đa cho 1 dự án là bao nhiêu, chẳng hạn 0,5GW, 1GW hay 2GW,… để vừa đảm bảo khuyến khích nhà đầu tư tham gia dự án, vừa đảm bảo cân đối hệ thống truyền tải điện. Đồng thời, chưa có quy định công suất dự kiến để khảo sát là bao nhiêu GW trong từng thời kỳ quy hoạch cho phù hợp với tổng công suất ĐGNK lũy kế đến năm 2030 theo quy hoạch điện VIII.
Ngoài ra, còn chưa có tiêu chí lựa chọn nhà phát triển dự án có kinh nghiệm, năng lực và có cam kết rõ ràng về tiến độ, chất lượng khảo sát điện gió ngoài khơi. Và chưa có quy hoạch các vùng biển có tiềm năng và khả năng phát triển điện gió.
Trong thời gian xử lý, tháo gỡ các vướng mắc nêu trên, Bộ TN&MT đề xuất Thủ tướng Chính phủ cho phép tạm dừng việc thẩm định, chấp thuận khảo sát ĐGNK, cho đến khi Chính phủ ban hành Nghị quyết cụ thể.
