Ôn bệnh thiên về nhiệt dễ hóa táo, thương âm tổn tân dịch. Nguyên tắc ăn uống nên chọn món vừa giải nhiệt tà vừa sinh tân dịch. Giai đoạn phục hồi, hết sốt, người yếu sợ lạnh, nên chọn món ăn bổ cả khí huyết, dễ tiêu hóa, tránh vị mát quá.
Giai đoạn khởi phát
Người bệnh sốt, ho khan, thở mệt nghẹt mũi, mạch phù sác (nhiệt tà phần biểu). Chọn món ăn bổ mát giải nhiệt tà kinh phế, dưỡng phế âm.
Canh cá lóc nấu rau cải canh: Thịt cá lóc 100g, rau cải canh 100g, hành mùi, gia vị. Cá lóc nướng hay luộc lấy thịt, thêm gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Cải canh giải nhiệt tà, mát phế hóa đàm, tiêu viêm. Cá lóc bổ khí huyết, trừ đàm, dưỡng phế. Món ngon bổ mát tăng cường kháng thể, giải nhiệt tà kinh phế, chữa chứng ho khan ho đàm, ho thở dốc.
Canh cá rô đồng rau má: Cá rô đồng 3-5 con, rau má 100g. Bằng cách cá rô nướng gỡ lọc lấy thịt, xương cá giã nhuyễn lọc để lấy nước thêm gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Cá rô vị ngọt, tính bình, bổ khí huyết, ích tỳ vị, rất giàu dinh dưỡng giúp tăng cường sức khỏe. Rau má thanh nhiệt dưỡng âm, nhuận phế, giải độc, lợi tiểu. Món canh bổ mát giải nhiệt tà kinh phế, chữa sốt ho khó thở nhức mỏi; người có bệnh nền tăng huyết áp, đái tháo đường.
Canh cá khoai cải cúc: Thịt cá khoai 100g, rau cải cúc 200g, dầu ăn, hành, ngò gia vị vừa đủ nấu ăn. Cá khoai bổ phế, nhuận táo, chỉ khái tăng cường khí huyết. Rau cải cúc vị ngọt mát; tác dụng kiện tỳ vị, tiêu đàm, giáng hỏa, dưỡng âm huyết. Món ngon bổ mát; trị chứng ôn tà kinh phế gây sốt ho khó thở, ho ra máu.
Giai đoạn toàn phát
Người bệnh sốt cao, ho đau đầu, miệng khát, nhiều mồ hôi, mạch hồng, sác (nhiệt tà nhập lý). Chọn thực phẩm thanh nhiệt mát huyết sinh tân dễ tiêu.
Canh mướp đắng nhồi thịt: Mướp đắng 200 – 300g bỏ ruột, thịt lợn nạc, phổi lợn băm, mộc nhĩ, đậu phụ, gia vị vừa đủ nhồi ruột mướp nấu canh ăn. Mướp đắng vị đắng mát; tác dụng giải nhiệt, mát tâm, dưỡng huyết, mát gan, trừ tạng nhiệt. Thịt lợn tư âm nhuận táo dưỡng khí huyết, tiêu thũng. Phổi lợn mát phế giảm ho trừ đàm; trị ho hen, ho ra máu. Món canh bổ mát sinh tân giải nhiệt; trị chứng ôn tà nóng nhiệt khô khát, đau đầu, ho khan, đau họng, ho tức ngực.
Canh bí đao thịt vịt: Bí đao 100g, thịt vịt 100g, hành mùi, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Bí đao thanh phế mát vị, sinh tân, hoá đàm, lợi đại tiểu tiện. Thịt vịt bổ huyết, thanh nhiệt dưỡng âm, lợi thấp nhiệt, giải độc, hoà ngũ tạng. Món ăn bổ mát sinh tân, rất tốt cho người mắc chứng ôn bệnh, sốt mệt mỏi, miệng khô khát, đau đầu, phiền táo, ho viêm họng, táo bón, người có bệnh nền đái tháo đường, tăng huyết áp.
Canh trai sông rau ngót: Trai sông 3-5 con, rau ngót 100g. Con trai luộc lấy thịt 100g, bỏ vỏ và giữ nước luộc trai, thêm gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Trai sông vị ngọt tinh hàn; công dụng tư âm lợi thủy, hóa đàm, nhuyễn kiên tán kết, dưỡng âm. Rau ngót vị ngọt tính mát; tác dụng thanh nhiệt, giải độc, bổ âm, dưỡng huyết, lợi tiểu. Món canh bổ mát. Trị chứng ôn tà sốt cao khô khát đau đầu nhức mỏi, ra nhiều mồ hôi, sốt nóng ho khan, đau họng, còn dùng tốt cho cả người già trẻ, người có bệnh nền đái tháo đường, tăng huyết áp, hoặc giai đoạn hết sốt người nóng bứt rứt khó ngủ.
Giai đoạn phục hồi
Người bệnh hết sốt, khí huyết hư, người mệt mỏi chán ăn, nóng bứt rứt khó ngủ. Chọn món ăn bổ khí huyết tăng cường thể lực, dễ tiêu. Nếu lạnh nhiều tăng vị bổ ấm, tránh món mát lạnh quá.
Canh hoa lý cá thát lát: Hoa lý 100g, cá thát lát 100g, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Hoa lý có vị ngọt bình, bổ tỳ, dưỡng tâm, ích thận, an thần dễ ngủ, tiêu viêm, nhẹ người. Cá thát lát bổ khí huyết, ích thận, trừ phong, giảm đau, nhuận trường. Món ngon dễ tiêu giàu dinh dưỡng, tăng sức đề kháng, rất thích hợp người lớn trẻ em người sau bệnh ôn tà ăn ngủ kém mệt mỏi.
Canh rau hẹ nấu đậu phụ non: Rau hẹ 100g đậu phụ non 50g, thịt lợn băm 50g, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Rau hẹ hơi ấm; tác dụng bổ âm trợ dương, ích tỳ, dưỡng thận hạ khí, thông ứ, cầm huyết. Đậu phụ non tư âm, bổ huyết, thanh nhiệt, hóa đàm. Món canh bổ dưỡng, rất tốt với người sau ốm dậy hết sốt, hay sợ lạnh, người mệt mỏi ăn ngủ kém, còn ho đàm lai rai, tiêu hoá kém khó lên cân.
Canh thịt gà hầm cà rốt: Thịt gà mái tơ 100g, cà rốt 50g, khoai tây 100g, gia vị vừa đủ hầm canh ăn. Thịt gà bổ hư ích khí, dưỡng huyết, kiện tỳ, ích ngũ tạng. Cà rốt khoai tây bổ tỳ thận, dưỡng khí huyết, hòa ngũ tạng. Món ăn bổ dưỡng, rất tốt cho người sau ốm còn mệt, sợ lạnh, tiêu hóa kém, ăn ngủ kém, khó lên cân, rối loạn tiêu hóa.
Theo Sức Khỏe & Đời Sống
