Quất hồng bì (hay còn gọi là hoàng bì, quất bì, tơ nua) có đặc điểm cao trung bình khoảng 3-6m, cành cây sần sùi và có nhiều hạch, màu xám đen. Lá cây là dạng lá kép, mọc so le nhau, dài khoảng 35cm, phía cuống lá hơi tròn nhẵn.
Hoa của cây quất hồng bì thường mọc thành từng chùm thưa ở phía ngọn cành, có màu trắng. Quả quất hồng bì hình cầu, đường kính khoảng 15mm, có màu vàng lấm tấm xanh, vỏ mỏng có lông tơ. Thịt quả chua nhẹ, ngọt thơm.
Quất hồng bì mọc hoang dại ở Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á như Campuchia, Lào, Malaysia… Tại Việt Nam, quất hồng bì có thể tìm thấy nhiều ở phía Bắc, nhất là ở các tỉnh Ninh Bình, Hòa Bình, Quảng Ninh, Lạng Sơn… Trong đó Hoà Bình là địa phương có những cây quất hồng bì cổ thụ hàng trăm tuổi, người dân nơi đây cũng không biết có từ bao giờ.
Tại Việt Nam, quất hồng bì có thể tìm thấy nhiều ở phía Bắc.
Anh Phan Tuyến (30 tuổi, Kỳ Sơn) cho biết: “Ban đầu, bà con quê tôi trồng chủ yếu để ăn, dần dà khi thị trường hàng hóa phát triển, hồng bì còn để cải thiện nguồn thu nhập.
Thậm chí quất hồng bì quê mình còn trở thành đặc sản bởi hồng bì trồng ở đây có vỏ màu sẫm, chín mọng, cùi dày, hạt nhỏ, vị ngọt đặc trưng khó có thể lẫn với các vùng trồng khác. Không ít người ở nơi khác lấy giống cây ở đây về trồng, nhưng khi quả chín lại chua, hạt to, ít cùi, màu sắc cũng không được nâu sẫm như ở Kỳ Sơn”.
Cũng theo anh Phan Tuyến, quất hồng bì là loại cây không thể dùng phương pháp chiết ghép mà phải trồng bằng hạt. Sau 3 năm chúng sẽ cho quả bói, từ năm thứ 5 trở đi thấy rõ hiệu quả kinh tế. Đặc biệt, đây là loại cây dễ trồng, khả năng chịu hạn tốt, hầu như không có sâu bệnh, mỗi năm chỉ vài lần làm cỏ quanh gốc, hoàn toàn không phải sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Vì thế mọi người có thê yên tâm về chất lượng của giống quả này.
Quất hồng bì có vỏ màu sẫm, chín mọng, cùi dày, hạt nhỏ, vị ngọt đặc trưng
Hiện quất hồng bì Kỳ Sơn đang vào chính vụ, cây nhỏ cho thu hoạch 40 – 50kg, còn cây lớn bình quân từ 100 – 150kg. Người dân đổ buôn cho thương lái với giá 25.000 đồng/kg. Sau đó chúng được đưa về thành phố bán với giá cao hơn, chừng 50.000 đồng/kg. “Quất hồng bì có vị chua ngọt nên được chị em nội trợ thích thú mua về cho gia đình thưởng thức. Có ngày tôi nhập cả tạ mà vẫn không có đủ để bán. Hi vọng mấy ngày nữa hồng bì chín nhiều, người dân thu hoạch thì sẽ bán đủ cho khách hàng”, chị Thu Hằng – chủ tiệm hoa quả tại Nam Từ Liêm (Hà Nội) cho hay.
Không chỉ là loại trái cây thơm ngon, quất hồng bì có nhiều dược tính quý có thể sử dụng để chữa bệnh rất hiệu quả, như hấp với đường có tác dụng chữa ho rất tốt; dùng vỏ, rễ sắc lấy nước uống chữa được sốt có kèm ho; lấy lá tươi rửa sạch, phơi khô sắc lấy nước uống cho ra mồ hôi sẽ giải cảm, hạ sốt nhanh; những người đầu nhiều gàu, ngứa bẩn, lấy lá nấu làm nước gội đầu sẽ rất sạch…
