Trong toán học lớp 1 có rất nhiều những bài toán dễ nhưng cũng có những bài toán khó không phải là 'làm khó' các em mà mục đích chính giáo viên đưa ra để phân loại học sinh giỏi và học sinh kém. Chính vì thế nếu học sinh biết làm bài cẩn thận, suy tư logic chắc chắn sẽ đạt điểm tối đa, ngược lại nếu trẻ làm toán mà cẩu thả sẽ bị trừ điểm số là lẽ đương nhiên.
Một bài chia sẻ của một bà mẹ về bài toán của con lớp 1 cách đây đã khá lâu nhưng mới đây nhân dịp các con bắt đầu đi học lại gây sốt trở lại. Cụ thể theo vị phụ huynh này, bài toán đếm hình tam giác của đứa con đang học lớp 1 tưởng chừng như đơn giản nhưng đã khiến cô hoang mang, căng thẳng thậm chí nhiều phụ huynh khác cũng phải tranh cãi. Không chắc chắn về kết quả của mình người mẹ liền lên mạng hỏi ý kiến của mọi người.
Cụ thể đề bài toán đưa ra là "Hình bên có bao nhiêu hình tam giác?".
Người mẹ cho rằng có 8 hình, tuy nhiên có nhiều đáp án khác được đưa ra, người nói 7 hình, người nói 9 hoặc 10 hình nhưng cũng có người đếm được 11 hình nhưng lại không có phương án lựa chọn. Chính vì thế nhiều người cho rằng đề bài đã bị sai hoặc cô giáo làm bài toán bị lỗi.
"Tôi cũng căng mắt mà chỉ thấy 8 hình tam giác thôi, ai đếm được nhiều hơn là giỏi đấy"
"11 hình rõ ràng mà sao mọi người lại không đếm ra nhỉ, chắc chắn thiếu đáp án 11 hình tam giác".
"Con tôi cũng đã từng mang 1 bài toán như thế này về nhà và đáp án của cô giáo là 8 hình đó. Học sinh nào nhìn kĩ sẽ thấy điểm lừa ở hình tam giác nhé. Cô giáo nói chỉ 1 nửa học sinh ở lớp phát hiện ra"
"Những bài toán khó đánh đố học sinh như thế này thì không nên ra đề cho các em học sinh lớp 1. Nhiều em sẽ mất điểm oan thôi"....
Quả đúng như vậy, nếu cha mẹ để ý kĩ sẽ thấy được điểm đặc biệt trong bài toán này mà nhiều giáo viên đã nói là để phân loại học sinh. Theo đó, để tạo nên hình vẽ, người ra đề bài đã vẽ hai hình vuông trước, sau đó vẽ thêm các đường chéo bên trong để tạo ra hình tam giác.
Tuy nhiên, có hai 2 đường chéo không chạm góc nhau. Vì vậy chưa thể tạo thành hình tam giác (do không chạm góc nên ngẫu nhiên hình đó là hình chữ nhật, hình thang... có 4 cạnh chứ không phải 3 cạnh). Do đó em học sinh nào phải quan sát thật kỹ mới tìm ra chi tiết này.
Từ đó mới có thể thấy toán học dù là dành cho học sinh lớp 1 nhưng cũng đòi hỏi sự cẩn thận, kĩ càng và suy nghĩ chín chắn từ các em. Trước đó cũng có khá nhiều bài toán tiểu học 'đánh lừa' ở một khía cạnh nào đó khiến không ít học sinh và cả phụ huynh nhầm lẫn nên không đạt được số điểm tối đa, từ đó cũng là bài học sâu sắc cho các em học sinh lớp 1.
Ví dụ một đề bài toán như sau: "Có 40 đứa trẻ cần sang sông nhưng chiếc đò mỗi lần chỉ có thể chở 5 người, hỏi cần đi bao nhiêu chuyến đò để chở hết số trẻ này qua kia sông?".
Một cậu học sinh đã nhanh chóng ghi ra lời giải và cho biết đáp án là 40 : 5 = 8, tức là lấy số đứa trẻ chia cho số trẻ mà mỗi chuyến đò được phép chở để ra số chuyên đò cần đi.
Nhưng đáp án bị cô giáo gạch chéo và không cho điểm. Cô giáo đã giải thích khi người mẹ mang bài kiểm tra đến kiện: Ở đề bài đã nêu rõ, người cần sang kia sông là tre em nên không thể tự chèo đò mà cần có một người chỉ để lái đò. Do đó, mỗi chuyến sẽ chỉ chở được 4 người, tính thêm người lái là 5.
=> Kết quả bài Toán là: 40 : 4 = 10.
Hay một bài toán khác "Có 10 cân muối, ăn 3 cân trước, sau đó ăn thêm 2 cân. Tổng cộng thiếu bao nhiêu cân muối?".
Em học sinh đã thực hiện phép tính "10 - 3 - 2 = 5 (kg)" và trả lời 5kg là kết quả cuối cùng. Tuy nhiên cô giáo cũng gạch sai và giải thích rằng em học sinh này đã không đọc kĩ đề bài toán, không phân tích kĩ đề dẫn đến thực hiện cách làm toán, phép toán sai nhưng may là kết quả vẫn đúng.
Cô giáo đưa ra cách giải đúng như sau: 3+2=5 (5kg). Theo cô giáo nếu học sinh bình tĩnh phân tích đề bài sẽ nhận thấy dữ liệu 10kg chỉ là để phân loại học sinh. Nếu em học sinh nào vội vàng, hấp tấp chắc chắn sẽ đưa ra cách giải toán giống như em học sinh ở phía trên, tuy nhiên nào bạn nào thông minh, cẩn thận một chút sẽ hiểu rõ được câu hỏi "thiếu bao nhiêu cân muối" - tức là ý chỉ số cân muối mà mình đã ăn mất, như vậy phải là 3+2=5 mới đúng.
Nếu câu hỏi là "Có tổng 10kg muối, đầu tiên ăn 3kg, sau đó ăn 2kg, hỏi còn thừa bao nhiêu cân" thì mới là 10 - 3 - 2 = 5 (kg)".
Qua những câu chuyện thực tế trên càng thấy rõ được rằng toán dành cho học sinh tiểu học dễ rất dễ nhưng khó cũng rất khó dành cho những bài toán phân loại học sinh. Chính vì thế hơn hết chính các em học sinh phải là người vô cùng cẩn thận khi làm bài để không bị sai, mất điểm oan vì những lỗi như thế này. Các bậc phụ huynh cũng cần nhắc nhở con em mình:
Hãy đọc kỹ đề bài và câu hỏi yêu cầu
Cha mẹ nên cho con hình thành thói quen tốt đó là đọc đi đọc lại câu hỏi và tìm ra thông tin chính từ câu hỏi, có thể bắt nguồn từ một số số liệu cụ thể được liệt kê.
Tìm xem có lỗ hổng, "câu lừa" nào không
Không có gì là tuyệt đối và ngay cả giáo viên cũng mắc lỗi nên khi cha mẹ phát hiện bài tập về nhà của con mình có gì đó không ổn, đừng hoàn toàn tin rằng vấn đề đó là đúng. Trước tiên, bạn nên phân tích câu hỏi theo phán đoán của bản thân, sau khi xác nhận câu hỏi đó đúng, hãy cho trẻ một số gợi ý để trẻ hoàn thành bài tập. Nếu thực sự có một số sơ hở trong câu hỏi này, cha mẹ nên trực tiếp giải thích vấn đề và đừng để trẻ lãng phí thời gian.
