4 ngôi trường THPT hơn 100 tuổi ở TP.HCM: Toàn là “lò đào tạo” HSG, có trường được công nhận là Di tích kiến trúc lịch sử

Đây là những cơ sở giáo dục bậc THPT có bề dày lịch sử và thành tích học tập đáng ngưỡng mộ ở TP.HCM. Trải qua nhiều thăng trầm của thời gian, những ngôi trường này đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh vững kiến thức, giỏi đạo đức cho nước nhà.

1. Trường THPT Lê Quý Đôn

Trường THPT Lê Quý Đôn (phường Xuân Hòa, TP.HCM) được thành lập năm 1874 với tên gọi ban đầu là Collège Indigène (trường Trung học bản xứ) chỉ dành cho người Pháp theo học. Từ năm 1975, trường đổi tên thành THPT Lê Quý Đôn và giữ cho đến hiện nay. 

Qua hơn 150 năm hình thành và phát triển, ngôi trường chứng kiến nhiều biến động lịch sử và trở thành ngôi trường lâu đời bậc nhất ở TP.HCM.

Khuôn viên trường gồm bốn dãy nhà, ba trong số đó là công trình cổ, được xếp thành hình chữ U. Dãy nhà mới kết nối liền kề, tạo tổng thể kiến trúc hài hòa và mang tính biểu tượng. Ở trung tâm sân trường đặt tượng nhà bác học Lê Quý Đôn cùng câu nói “Phi trí bất hưng”, trở thành lời nhắc nhở thế hệ học trò về giá trị của tri thức.

Hằng năm, chỉ tiêu tuyển sinh vào 10 hơn 500 học sinh. Trong 3 năm gần đây, điểm chuẩn dao động từ 22,5-23,5 điểm, trung bình mỗi môn thi gần 8 điểm mới có thể đậu vào trường.

Sân trường rộng thích hợp để học sinh vui chơi, tổ chức sinh hoạt ngoại khóa.

Đội ngũ giáo viên của THPT Lê Quý Đôn giàu chuyên môn và nhiệt huyết, trực tiếp dẫn dắt học sinh đạt nhiều thành tích nổi bật tại các sân chơi lớn như HSG Quốc gia, Olympic khu vực phía Nam hay các cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật. Bên cạnh chương trình chuẩn, học sinh còn được tiếp cận hệ thống môn học mở rộng như năng khiếu tự chọn, khoa học bằng tiếng Anh, Anh văn bản ngữ, STEM và Tin học chuẩn quốc tế (MOS).

Không chỉ nổi tiếng về lịch sử, trường còn là một trong những cơ sở giáo dục có chất lượng đào tạo hàng đầu TP.HCM. Nhiều cựu học sinh đã trở thành những gương mặt có tầm ảnh hưởng như GS Nhà sử học Trần Văn Giàu, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, nghệ sĩ Hồng Vân, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, ca sĩ Hồng Nhung…

Bên cạnh thành tích học tập, học sinh của ngôi trường hơn 100 tuổi này còn được khuyến khích tham gia ngoại khóa với hàng chục câu lạc bộ thuộc nhiều lĩnh vực, từ văn nghệ, nhiếp ảnh đến võ thuật, báo chí.

Với bề dày gần 150 năm, kiến trúc độc đáo và chất lượng giáo dục dẫn đầu, trường THPT Lê Quý Đôn vẫn là biểu tượng đặc biệt của giáo dục TP.HCM, nơi lưu giữ ký ức và niềm tự hào của nhiều thế hệ học sinh.

2. THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa

Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa (phường Sài Gòn, TP.HCM) thường được học sinh gọi bằng cái tên thân thiết “Trần Chuyên”, là một trong những cơ sở giáo dục hệ chuyên có bề dày lịch sử lâu đời nhất của TP.HCM.

Thành lập năm 1874 với tiền thân là trường Lasan Taberd, ngôi trường trải qua nhiều giai đoạn chuyển đổi trước khi chính thức mang tên Trần Đại Nghĩa vào năm 2000. Từ những ngày đầu chỉ có vài lớp chuyên như Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, đến nay hệ thống môn chuyên của trường đã mở rộng lên chín lĩnh vực, bao gồm cả Sinh, Tin, Sử và Địa với định hướng đào tạo đa ngành và chuyên sâu.

Với đầy đủ cơ sở vật chất từ thiết bị học cho lớp học đến phòng lab, phòng vi tính và thư viện có 4000 đầu sách, nhà trường mang lại môi trường học tập thuận lợi cho học sinh.

THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa là một trong những đơn vị tiên phong đổi mới giáo dục khi triển khai mô hình học tăng cường ngoại ngữ. Ngoài ra, nhà trường tổ chức mô hình hai buổi để giảm áp lực cho học sinh. Sau giờ hoc chính thức, các buổi ngoại khóa được tổ chức để rèn luyện kỹ năng sống và rèn luyện sự linh hoạt trong suy nghĩ của các em thông qua việc dạy môn bóng rổ, bóng đá hay các môn thể thao khác.

Đội ngũ giáo viên của trường được xem là thế mạnh lớn, gồm các thầy cô có chuyên môn cao, nhiều người từng tu nghiệp nước ngoài hoặc tham gia các khóa bồi dưỡng quốc tế. Chính chất lượng sư phạm này đã giúp học sinh THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa duy trì thành tích nổi bật tại các sân chơi học thuật như kỳ thi HSG Quốc gia, Olympic khu vực phía Nam, cuộc thi khoa học kỹ thuật và các kỳ thi tiếng Anh quốc tế…

Hiện trường đang bước vào giai đoạn chiến lược 2022-2027, đặt mục tiêu nâng cao năng lực ngoại ngữ, công nghệ và nghiên cứu của học sinh, hướng đến xây dựng môi trường giáo dục hội nhập theo chuẩn quốc tế - đúng tinh thần của một ngôi trường chuyên hàng đầu TP.HCM.

3. THPT Nguyễn Thị Minh Khai

Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai (phường Xuân Hòa, TP.HCM) là một trong những ngôi trường trung học phổ thông lâu đời và mang nhiều giá trị văn hóa nhất tại TP.HCM.

Được khởi công xây dựng từ năm 1913, trường ban đầu có tên Trường trung học cho nữ sinh bản xứ. Kiến trúc được thiết kế theo phong cách Gothic phương Tây kết hợp các chi tiết Á Đông, tạo nên tổng thể vừa cổ kính vừa mềm mại. Năm 1915, màu tím được chọn làm đồng phục chính thức, từ đó hình ảnh “nữ sinh áo tím” trở thành biểu tượng gắn liền với ngôi trường hơn một thế kỷ. Đến nay, sắc tím vẫn được duy trì trên đồng phục nữ sinh như một cách gìn giữ truyền thống và thể hiện niềm tự hào về lịch sử trường.

Đồng phục của trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai tạo điểm nhấn khác biệt và là một nét truyền thống của ngôi trường hơn 100 tuổi này.

Trải qua nhiều lần đổi tên, ngôi trường này chính thức mang tên THPT Nguyễn Thị Minh Khai từ năm 1975. Với giá trị kiến trúc và lịch sử đặc biệt, trường được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Thành phố vào năm 2012. Bên trong phòng học được đầu tư thiết bị hiện đại hơn, có thư viện đa năng, phòng lab, khu thí nghiệm Hóa - Lý và phòng thể thao đa năng, đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh.

Ngôi trường vẫn giữ được nét hoài niệm, cổ xưa và được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Thành phố vào năm 2012.

Trong lĩnh vực học thuật, trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai luôn nằm trong top đầu thành phố về điểm chuẩn đầu vào. Trong 3 năm gần đây, điểm chuẩn dao động từ 23,25 - 24,25 điểm.

Thành tích thi cử của học sinh ngôi trường hơn 100 tuổi này rất ấn tượng, từ các kỳ thi HSG cấp thành phố đến cấp Quốc gia, các khoa học kỹ thuật, giải Toán trên máy tính cầm tay, Olympic khu vực hay các sân chơi tiếng Anh quốc tế. Đặc biệt, học sinh trường từng đạt giải Nhất cấp Quốc gia trong cuộc thi về kinh doanh tạo tác động xã hội.

Không chỉ mạnh về học thuật, trường còn chú trọng giáo dục toàn diện và bồi dưỡng kỹ năng sống. Hằng năm, trường đón các đoàn giáo dục từ Pháp, Đức… đến trao đổi, tạo cơ hội để học sinh giao lưu, rèn luyện ngoại ngữ và mở rộng tư duy. 

Với sự hòa quyện giữa truyền thống, chất lượng giáo dục nổi bật và đời sống học đường sôi nổi, THPT Nguyễn Thị Minh Khai tiếp tục là một biểu tượng giáo dục đặc sắc của TP.HCM, ghi dấu trong ký ức của nhiều thế hệ học sinh.

4. THPT Marie Curie

Trường THPT Marie Curie (phường Xuân Hòa, TP.HCM) là một trong những ngôi trường trung học lâu đời và giàu dấu ấn lịch sử nhất của TP.HCM. Thành lập năm 1918 với tiền thân là Lycée Marie Curie - ngôi trường dành riêng cho nữ sinh trung học người Pháp và một số ít nữ sinh Việt Nam xuất thân khá giả nơi đây. Ngôi trường này từng được xem là biểu tượng của giáo dục tinh hoa nửa đầu thế kỷ XX.

Từ năm 1948, trường mang tên Trung học Marie Curie nhằm tôn vinh nữ bác học hai lần đạt giải Nobel. Đến năm 1970, trường bắt đầu tiếp nhận nam sinh, mở ra một giai đoạn phát triển mới. Giai đoạn 1997–2007, Marie Curie trở thành trường bán công lớn nhất cả nước với quy mô hơn 5.000 học sinh trước khi chuyển lại mô hình công lập để nâng cao chất lượng đào tạo.

Năm 2015, trường chính thức được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa và Danh lam thắng cảnh cấp thành phố, ghi nhận giá trị đặc biệt của công trình hơn 100 năm tuổi.

Kiến trúc Đông Dương đặc trưng giúp Marie Curie giữ được vẻ đẹp cổ kính đầy thi vị: tường vàng, mái ngói đỏ, hành lang vòm cong, những ô gạch hoa văn Pháp và các hiện vật nguyên bản được bảo tồn qua nhiều thập kỷ. 

Cùng với kiến trúc nổi bật, chất lượng đào tạo của trường luôn nằm trong nhóm ổn định và có sức cạnh tranh cao. Điểm chuẩn ba năm gần đây dao động 19,5-21,5 điểm, cho thấy sức hút của ngôi trường trăm tuổi. Học sinh được phân ban theo các định hướng phù hợp với kỳ thi THPT. Đồng thời học sinh còn có cơ hội học thêm tiếng Nhật, tiếng Pháp bên cạnh tiếng Anh.

Học sinh THPT Marie Curie nổi tiếng năng động, tích cực tham gia hoạt động ngoại khóa.

Học sinh trường được tham gia nhiều câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa, trong đó nổi bật là đêm nhạc truyền thống gây quỹ thiện nguyện - sân chơi quy tụ hàng loạt nghệ sĩ trẻ và đóng góp tích cực cho các chương trình hướng về cộng đồng, xã hội. Hơn hết, các tiết mục flashmob thường niên của trường cũng liên tục gây “bão” mạng xã hội nhờ sự đầu tư và khả năng biểu diễn của học sinh.

Qua hơn một thế kỷ tồn tại, trường THPT Marie Curie không chỉ là biểu tượng kiến trúc mà còn là mơ ước của nhiều thế hệ học sinh ở TP.HCM với môi trường giáo dục toàn diện và liên tục đổi mới.

TẤN PHƯỚC