XEM VIDEO: Nghệ sĩ Lê Khanh từng tiết lộ trên truyền hình, khi 84 tuổi bố cô vẫn có bạn gái chăm sóc.
NSND Trần Tiến - người nghệ sĩ đa mang, đa cảm: Từ hề chèo đến tượng đài sân khấu
Trong làng nghệ thuật Việt Nam, có một gia đình mà cả bố mẹ và con gái đều là NSND, NSƯT. Đó là NSND Trần Tiến, NSƯT Lê Mai cùng các con - NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi. Cố NSND Trần Tiến dù đã xa rời trần thế nhưng vẫn để lại nhiều dấu ấn sâu sắc với khán giả và tình cảm trong lòng các con.
Sinh năm 1937 tại Hà Nội, NSND Trần Tiến bước vào con đường nghệ thuật năm 1954, khởi đầu với những vai hề gậy, hề chèo. Tài năng của ông sớm được phát hiện bởi hai bậc thầy sân khấu là NSND Thế Lữ và NSND Đào Mộng Long - những người đã khuyến khích ông theo đuổi kịch nói, sau này mở rộng sang điện ảnh. Năm 1961, ông theo học khóa diễn viên tại Trường Nghệ thuật Sân khấu cùng những tên tuổi lớn như Thế Anh, Đoàn Dũng, Trọng Khôi…
NSND Trần Tiến là tên tuổi lớn của sân khấu kịch Việt Nam.
Gắn bó với Đoàn Kịch nói Trung ương (nay là Nhà hát Kịch Việt Nam) cho đến năm 2012, NSND Trần Tiến để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng qua hàng loạt vai diễn để đời: Đại Cát trong Quẫn, Đế Thích trong Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Hoài Nghi trong Chuông đồng hồ điện Kremlin, Cố vấn ái tình trong Kén rể… Khán giả từng gọi ông là “Cố vấn ái tình” thay vì cái tên Trần Tiến, cho thấy sức sống của nhân vật mà ông thể hiện.
Không chỉ thành công với những vai chính diện mang nhiều triết lý, ông còn là một trong số ít nghệ sĩ kịch thời bấy giờ gặt hái thành tựu lớn ở lĩnh vực hài kịch nhờ khả năng diễn xuất tài tình, đầy chiều sâu và duyên dáng. NSND Trần Minh Ngọc từng nhận xét: “Trong lòng khán giả, NSND Trần Tiến là một diễn viên điện ảnh tài hoa và có cuộc sống rất lãng tử, mang tâm hồn nghệ sĩ đa mang, đa cảm. Nhờ đó, ông đưa vào nhân vật góc nhìn sâu sắc, gửi gắm khá nhiều bài học quý mà chính ông chắt chiu cho đời”.
Nam nghệ sĩ hồi trung niên.
NSND Trần Tiến luôn được xem là một trụ cột “cứng cựa” của sân khấu, người truyền cảm hứng bằng cả trái tim yêu nghệ thuật. Trong suốt hơn nửa thế kỷ, ông góp mặt trong hơn 20 bộ phim điện ảnh và truyền hình như Thằng Bờm, Hà Nội 12 ngày đêm, 5 ngày làm Thượng đế, Chuyện làng Nhô...
Năm 1997, ông được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất. Với nhiều thế hệ nghệ sĩ trẻ, ông là tấm gương lao động nghệ thuật chân chính, đầy đam mê và cống hiến không mỏi mệt. Cố nghệ sĩ từng nói rằng: Làm cái gì cũng phải hết mình. Trong nghệ thuật phải say, phải mê, phải hết mình khổ luyện, phải để hết tâm huyết vào những vai diễn.
Ông có 3 cô con gái tài sắc, thành danh.
Cuộc hôn nhân kỳ lạ với NSƯT Lê Mai và tình yêu cuối đời được con cái trân trọng
Nổi tiếng trong nghệ thuật, NSND Trần Tiến cũng khiến công chúng nhớ đến bởi cuộc hôn nhân đặc biệt với NSƯT Lê Mai - một trong những nữ nghệ sĩ kỳ cựu của sân khấu kịch Hà Nội. Họ nên duyên khi cùng làm việc tại Đoàn kịch Trung ương, có với nhau 3 người con gái tài sắc - NSƯT Lê Vân, NSND Lê Khanh, NSƯT Lê Vi - đều là những tên tuổi lớn trong nghệ thuật đương đại.
Thế nhưng cuộc sống gia đình không hào nhoáng như ánh đèn sân khấu. Cuộc sống thời bao cấp thiếu thốn, cộng thêm sự khác biệt trong tính cách khiến đôi vợ chồng nghệ sĩ không tìm được tiếng nói chung. NSƯT Lê Mai từng nói: “Ông ấy tuổi Sửu, tôi tuổi Dần nên dễ sinh khắc khẩu. Tuổi còn trẻ nhưng rất hay cãi nhau nên cuộc sống vợ chồng khi đó rất mệt mỏi”. Năm 1970, khi còn rất trẻ, họ quyết định ly hôn. Khi ấy con gái út Lê Vi mới 3 tuổi.
NSND Trần Tiến và NSƯT Lê Mai có cuộc hôn nhân kỳ lạ.
Nhưng ly hôn không đồng nghĩa chia tay hoàn toàn. Vì điều kiện kinh tế, họ vẫn sống chung trong căn hộ 24m², chỉ ngăn đôi bằng một tấm vách. NSND Trần Tiến ở một bên, NSƯT Lê Mai cùng 3 con ở bên kia. Dù đã ly hôn, họ vẫn ăn chung, thậm chí đôi khi ngủ chung như một cách cố gắng giữ cho các con tình cảm gia đình trọn vẹn. Những mâu thuẫn, ghen tuông, va chạm vẫn tiếp diễn trong không gian chật hẹp ấy. NSƯT Lê Mai chia sẻ: “Có chết tôi cũng phải tự mình gắng gượng vượt lên để thấy rằng, không gì làm mình đau khổ được”.
Sau này, khi con gái Lê Vân mua được căn nhà rộng 360m² ở Thụy Khuê, cả gia đình chuyển về sống. Mãi đến khi Lê Vân lập gia đình, Lê Mai mới chuyển sang sống gần con gái Lê Khanh tại Phan Đình Phùng, kết thúc quãng đời "ly hôn mà như chưa ly hôn".
NSƯT Lê Mai đã gắng gượng vượt qua biến cố hôn nhân.
Trái ngược với sự cô độc thường thấy ở tuổi già, NSND Trần Tiến lại có một tình yêu đặc biệt ở cuối đời. Suốt gần 20 năm, một người phụ nữ tên Hạnh đã ở bên ông, chăm sóc, chia sẻ từng khoảnh khắc khi sức khỏe đã không còn như xưa. Đó là điều khiến các con của ông xúc động và biết ơn.
Trên sóng truyền hình, NSND Lê Khanh từng gửi lời tri ân: “Tôi trân trọng và xúc động vô cùng với người bạn gái ấy của bố mặc dù ông không còn cường tráng, phong độ nhưng những gì đẹp của ông vẫn luôn đọng lại trong cô ấy. Nhờ có cô ấy mà những lúc tôi đi xa sẽ yên tâm hơn về bố. Những điều quý giá ấy dẫu có tiền cũng không thể mua được”.
Nữ nghệ sĩ chia sẻ đầy xúc động: “Chắc chắn là cô Hạnh sẽ xem và nếu cô nghe được lời cháu nói thì chúng cháu muốn gửi lời cảm ơn đến cô. Cô đã ở bên cạnh bố cháu khi tuổi cao, sức yếu, đem đến cho bố cháu những niềm vui và hạnh phúc của tuổi già. Cô coi chúng cháu như người nhà và chúng cháu cũng coi cô như thành viên trong gia đình. Xin cảm ơn cô và chúc cho những người lớn tuổi có được tình yêu”.
NSND Trần Tiến lúc ở tuổi xế chiều.
Sự bao dung, tôn trọng trong cách Lê Khanh và các chị em chấp nhận tình cảm mới của bố cũng cho thấy một nền tảng văn hóa gia đình giàu lòng nhân văn. Dù cha mẹ từng chia tay, họ vẫn gìn giữ trọn vẹn đạo hiếu và sự tử tế với người đã yêu thương cha mẹ mình.
NSND Trần Tiến - người cha, người thầy, người nghệ sĩ tài hoa đã khép lại hành trình trần thế vào đúng mùng 1 Tết năm 2023, để lại bao tiếc thương và kính trọng. Từ sân khấu đến đời sống riêng, ông là một cá tính mãnh liệt, sống đúng với trái tim nghệ sĩ. Và trong lòng những người ở lại, như với con gái Lê Khanh, ông vẫn luôn là một “vầng sáng” không bao giờ tắt.
