Đồng ý rằng, trẻ nhỏ ở độ tuổi tiểu học có sự sáng tạo tốt, nhưng sáng tạo đó là dựa vào mắt quan sát của bé với thế giới xung quanh. Thế nên, trong nhiều bài tập làm văn, hay vẽ tranh, bố mẹ và thầy cô sẽ phát hiện ra trẻ luôn bày tỏ cảm xúc và suy nghĩ của mình một cách vô cùng chân thực về mọi thứ mà bản thân chúng nhìn thấy hay tiếp xúc trong cuộc sống.
Điển hình như bài tập vẽ tranh của một cậu bé học sinh tiểu học dưới đây, bị cô giáo cho điểm thấp và mẹ bé đã đến trường “kiện” cô chủ nhiệm, sau đó cô giáo phải “dở khóc dở cười” xin lỗi học sinh. Cụ thể, người mẹ của nhóc tỳ kể lại câu chuyện trên mạng xã hội, ngày hôm đó tan học trở về nhà, con trai cô khóc lóc nói bị cô giáo cho điểm thấp môn mỹ thuật, đề bài là vẽ tranh con vật mà em yêu thích nhất.
Thấy con buồn rầu, người mẹ đã lập tức mở cặp sách và xem tranh con vẽ. Ngay khi nhìn thấy bức tranh, chị cũng rất bất ngờ. Hoá ra, nhân vật mà bé vẽ không ai khác lại là chú cún cưng trong nhà. Đậu Đậu vừa lau nước mắt vừa giải thích: "Đây là Teddy nhà mình mà đúng không mẹ, con vẽ Teddy nhưng cô giáo lại nói rằng trông không giống một chú chó chút nào cả".
Vừa thương vừa buồn cười trước tình huống “trớ trêu” này, người mẹ đã gọi điện cho cô giáo kể về phản ứng của con trai sau khi nhận được điểm số của cô, đồng thời gửi cho cô bức hình chụp thực tế con chó Teddy ở nhà mà con trai đã vẽ. Sau khi nhìn thấy chân dung thật của Teddy, cô giáo mới tin mình đã hiểu lầm học sinh. Vì để dỗ dành, trấn an tâm trạng đứa trẻ, cô giáo đã gửi lời xin lỗi đồng thời hứa sẽ sửa lại điểm số cho nhóc tỳ. Nghe vậy, cậu nhóc mới dần vui vẻ và hớn hở trở lại.
Sự việc này khiến nhiều phụ huynh phải suy nghĩ, liệu người lớn có nên dành cho trẻ em sự khoan dung hơn trong giáo dục nghệ thuật hay không. Trẻ em quan sát thế giới bằng đôi mắt trong sáng nhất, và miêu tả cuộc sống bằng những nét vẽ chân thực nhất. Cách thể hiện nghệ thuật độc đáo này không nên bị giới hạn bởi các tiêu chuẩn thẩm mỹ vốn có.
Mỗi đứa trẻ sinh ra đều là nghệ sĩ, và những sáng tạo của chúng xuất phát từ tình yêu và sự hiểu biết của chúng về cuộc sống. Thay vì đánh giá tác phẩm của trẻ bằng tiêu chí chấm điểm cứng nhắc, tốt hơn là hãy tìm hiểu thêm về những câu chuyện đằng sau tác phẩm và trân trọng thế giới thực, tươi đẹp trong mắt trẻ.
Trong giáo dục nghệ thuật, thầy cô nên chú ý nhiều hơn đến quá trình sáng tạo và biểu lộ cảm xúc của trẻ, thay vì mù quáng theo đuổi cái gọi là "câu trả lời chuẩn". Giống như bức phác họa chú chó Teddy có vẻ "không hoàn hảo" này, nhưng nó lại mang trong mình những tình cảm chân thành nhất của một họa sĩ nhỏ dành cho thú cưng trong gia đình.
Những cách cụ thể mà bố mẹ có thể hỗ trợ trẻ phát triển sở thích và tính sáng tạo:
- Cung cấp môi trường giàu trải nghiệm
Bố mẹ cần cung cấp cho trẻ một môi trường rộng rãi, thoáng đãng để trẻ có thể vận động và khám phá tự do. Các loại đồ chơi, vật liệu như bút màu, giấy vẽ, hạt nhựa, gỗ, đất sét... cũng cần được trang bị đầy đủ để trẻ có thể sáng tạo. Ngoài ra, bố mẹ thường xuyên đưa trẻ đến các bảo tàng, công viên, nhà văn hóa để trải nghiệm nhiều lĩnh vực nghệ thuật, khoa học cũng là một cách để mở rộng sở thích của con.
- Khuyến khích và công nhận sự sáng tạo của trẻ
Bố mẹ cần chủ động lắng nghe và hỏi ý kiến trẻ về ý tưởng, mục đích, cách thức của những gì chúng đang làm. Tạo bầu không khí ấm áp, cởi mở và tôn trọng để trẻ cảm thấy thoải mái chia sẻ những sáng tạo của mình. Dành lời khen ngợi chân thành, cụ thể khi trẻ thể hiện sự sáng tạo, không đánh giá hay phê bình quá mức. Treo, trưng bày những tác phẩm sáng tạo của trẻ trong nhà cũng là cách để tăng niềm tin, sự tự hào của con.
- Tham gia vào hoạt động sáng tạo cùng trẻ
Bố mẹ cần chủ động đề xuất và làm cùng trẻ những hoạt động nghệ thuật, thủ công, khoa học... phù hợp với độ tuổi và sở thích của con. Chia sẻ ý tưởng, cùng nhau thảo luận và tìm kiếm những giải pháp sáng tạo cho các vấn đề đặt ra. Tạo bầu không khí vui vẻ, thân mật, hào hứng khi làm việc sáng tạo cùng trẻ để con cảm thấy thoải mái. Khuyến khích trẻ chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc của con trong quá trình sáng tạo.
- Cho trẻ không gian riêng để sáng tạo
Bố mẹ cần tôn trọng, và không kiểm soát quá nhiều khi trẻ đang say sưa với hoạt động sáng tạo của mình. Quan sát và cảm nhận khi nào trẻ cần sự giúp đỡ, khi nào trẻ muốn tự do sáng tạo. Kiên nhẫn chờ đợi khi trẻ muốn chia sẻ những gì mình đã làm, không vội vàng yêu cầu. Tạo cho trẻ một không gian riêng tư, yên tĩnh để con có thể tự do và thoải mái sáng tạo.
- Khuyến khích phản hồi, thử nghiệm và học hỏi
Bố mẹ không nên quá lo lắng về kết quả cuối cùng của hoạt động sáng tạo, mà quan tâm đến quá trình sáng tạo của trẻ. Chia sẻ quan điểm, góp ý một cách tôn trọng, tránh phê bình hay định hướng quá mạnh. Khuyến khích trẻ thử nghiệm ý tưởng mới, không sợ sai lầm và luôn sẵn sàng học hỏi. Chia sẻ với trẻ những câu chuyện về quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ, nhà khoa học nổi tiếng để kích thích động lực và cảm hứng cho con.
