Nhận biết trẻ suy giảm miễn dịch từ dấu hiệu rất “quen mặt”
Hệ miễn dịch có vai trò rất quan trọng với trẻ nhỏ, đây chính là hệ thống bảo vệ tự nhiên của trẻ trước các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus hay các yếu tố độc hại từ môi trường khác. Khi có hệ miễn dịch khỏe mạnh, sức khỏe trẻ sẽ được bảo vệ, từ đó giúp trẻ phát triển toàn diện.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, với trẻ nhỏ khi cơ thể chưa phát triển toàn diện, đặc biệt trẻ phải chịu các tác động từ yếu tố bên ngoài như chế độ ăn uống, môi trường từ đó khiến hệ miễn dịch suy giảm. Đây là yếu tố thuận lợi để các tác nhân gây bệnh "hoạt động", vì thế phụ huynh cần phải đặc biệt chú ý quan sát trẻ hàng ngày, sớm nhận ra những dấu hiệu hệ miễn dịch đang suy giảm, từ đó bổ sung kịp thời.
Dưới đây là một số dấu hiệu suy giảm miễn dịch thường gặp ở trẻ trong mùa lạnh:
Thứ nhất, khi hệ miễn dịch của trẻ suy giảm, trẻ sẽ thường xuyên mệt mỏi, chán ăn và không phát triển, tăng trưởng theo các mốc chiều cao, cân nặng bình thường.
Thứ hai, trẻ thường xuyên mắc các bệnh về đường hô hấp như viêm mũi, ho, viêm phế quản, viêm phổi… Theo các chuyên gia, khi hệ miễn dịch suy giảm, kèm theo việc hệ hô hấp của trẻ chưa phát triển toàn diện như đường thở ngắn, việc hít thở nhiều lần trong một phút sẽ tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn gây bệnh dễ dàng xâm nhập. Đặc biệt, với những trẻ bị bệnh viêm phế quản, biến chứng viêm phổi, viêm họng cấp tính… nếu không được chữa trị kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.
Khi miễn dịch suy giảm trẻ thường mắc bệnh về đường hô hấp, nhất là trong mùa lạnh. Ảnh minh họa.
Thứ ba, trẻ dễ mắc các bệnh về dường tiêu hóa như tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, khó tiêu… đây là một trong số những nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển, nhất là về cân nặng, chiều cao. Cũng giống như hệ hô hấp, hệ tiêu hóa ở trẻ chưa phát triển toàn diện, nhất là trong 5 năm đầu đời. Khi đó, hoạt tính enzym còn yếu, hệ thống nội tiết, hệ tuần hoàn và chức năng của gan, thận vẫn chưa hoạt động trơn tru như người trưởng thành. Do vậy, khi hệ miễn dịch suy giảm, thời tiết lạnh là điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, virus và ký sinh trùng gây bệnh phát triển gây các bệnh về tiêu hóa.
Thứ tư, trẻ dễ bị cảm lạnh. Thực tế trong mùa đông việc bị cảm lạnh có thể xảy ra, nhưng với trẻ suy giảm miễn dịch, tần suất sẽ xảy ra nhiều hơn. Thậm chí, với những trường hợp được giữ ấm kỹ, cũng vẫn có nguy cơ bị cảm lạnh. Đây chính là dấu hiệu cho thấy, sức đề kháng của trẻ kém, dễ bị yếu tố môi trường hay tác nhân gây bệnh tấn công dẫn tới tình trạng bị cảm lạnh.
Làm sao để tăng miễn dịch cho trẻ?
- Dinh dưỡng là yếu tố nền tảng: Để tăng miễn dịch, đề kháng cho trẻ, điều đầu tiên cần phải thực hiện đó là chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ. Theo đó, trẻ cần phải được bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục cho đến năm 2 tuổi. Đây là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời giúp trẻ tăng đề kháng và kháng thể giúp trẻ phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn nói chung, mặt khác còn ngăn ngừa virus hiệu quả. Ngoài ra, lactoferrin trong sữa còn ức chế sự hấp thu sắt của vi khuẩn, gây cản trở trong sự trao đổi chất của vi khuẩn và đóng vai trò như một chất kháng khuẩn hiệu quả giúp phòng ngừa hiện tượng nhiễm khuẩn.
Từ giai đoạn trẻ ăn dặm trở đi, hãy bổ sung dinh dưỡng an toàn, đầy đủ và đa dạng. Trong đó, ưu tiên nguồn thực phẩm an toàn, chất lượng cao như thịt, cá, trứng, sữa để tăng đề kháng cho trẻ. Nếu thiếu đạm trẻ sẽ không tạo được kháng thể phòng chống bệnh tật. Bên cạnh đó, các vitamin và khoáng chất như kẽm, sắt, canxi, magie cũng đóng vai trò quan trọng, hỗ trợ các hoạt động chức năng và gián tiếp tác động tích cực lên hệ miễn dịch.
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, đa dạng và phù hợp lứa tuổi là nền tảng giúp trẻ tăng miễn dịch hiệu quả.
- Cho con ngủ đủ giấc: Bên cạnh chăm sóc dinh dưỡng, mẹ cũng cần chú ý đến giấc ngủ của trẻ. Nghiên cứu cho thấy việc trẻ ngủ ngon, ngủ đủ sẽ là cách tăng cường hệ miễn dịch, giúp chức năng miễn dịch trở nên cân bằng và hiệu quả. Phụ huynh cần đảm bảo bé ngủ đủ giấc theo từng lứa tuổi. Đồng thời, có thể thực hiện một số biện pháp giúp trẻ ngủ ngon như duy trì lịch trình đi ngủ đều đặn với các thói quen như tắm, đọc sách, hát ru; tạo cho bé môi trường ngủ yên tĩnh…
- Vui chơi, vận động hợp lý: Vui chơi, vận động cũng là cách giúp trẻ khỏe mạnh và ít bị ốm vặt. Đối với trẻ dưới 1 tuổi, nên để trẻ chơi trên sàn và nằm sấp ít nhất 30 phút mỗi ngày và trải đều thời gian này trong ngày. Đối với các trẻ từ 1 – 5 tuổi, nên cho vui chơi, vận động ít nhất 3 giờ mỗi ngày với các hoạt động như đi bộ, chạy, nhảy, đạp xe…
- Tiêm phòng vắc xin đầy đủ: Tiêm vắc xin là cách an toàn và hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ khỏi những căn bệnh nguy hiểm. Vắc xin sẽ giúp hệ miễn dịch tạo ra kháng thể mà không khiến bé bị bệnh. Ngoài ra, việc này cũng sẽ giúp hệ miễn dịch của trẻ “ghi nhớ” các mầm bệnh và bảo vệ bé trong thời gian dài. Phụ huynh cần lưu ý, nên tiêm vắc xin cho trẻ đủ mũi, đúng lịch và đừng quên nhắc tiêm nhắc lại theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
