Từ ngày 1/1/2025, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) chính thức có hiệu lực, quy định mức hưởng BHYT trên cơ sở xóa bỏ “địa giới hành chính” trong khám chữa bệnh. Người tham gia BHYT sẽ được thanh toán chi phí khám chữa bệnh tại nhà và hưởng nhiều quyền lợi mở rộng khác.
1. Thanh toán BHYT cho khám chữa bệnh tại nhà
Tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật.
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo luật trình thông qua đã quy định theo hướng mở rộng phạm vi hưởng bảo hiểm y tế với hình thức khám chữa bệnh từ xa, hỗ trợ khám bệnh, chữa bệnh từ xa, khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình, khám bệnh, chữa bệnh tại nhà. Điều này để đồng bộ với Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023.
Cụ thể, tại Điều 21 quy định, người tham gia bảo hiểm y tế được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán các chi phí khám bệnh, chữa bệnh, bao gồm cả khám bệnh, chữa bệnh từ xa, hỗ trợ khám bệnh, chữa bệnh từ xa, khám bệnh, chữa bệnh y học gia đình, khám bệnh, chữa bệnh tại nhà, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, sinh con.
2. Quy định xóa bỏ “địa giới hành chính” trong khám chữa bệnh
Luật mới thay đổi cách tổ chức khám chữa bệnh BHYT theo hướng không còn giới hạn bởi địa phương:
Người dân có thể chọn đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu tại cơ sở cấp ban đầu hoặc cơ bản, với quyền thay đổi địa điểm trong 15 ngày đầu của mỗi quý.
Quy định này bảo đảm phân bổ hợp lý số lượng thẻ BHYT theo khả năng đáp ứng của cơ sở y tế, đồng thời loại bỏ các rào cản hành chính.
Việc chuyển bệnh nhân giữa các cơ sở y tế sẽ thực hiện theo yêu cầu chuyên môn, không phụ thuộc vào tuyến xã, huyện, tỉnh như trước đây.
3. Quyền lợi mở rộng với bệnh hiếm và bệnh hiểm nghèo
Người mắc bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, hoặc cần sử dụng kỹ thuật cao sẽ được chuyển thẳng đến cơ sở y tế chuyên sâu mà không cần qua quy trình chuyển tuyến. Điều này giúp giảm thiểu thời gian chờ đợi và tạo điều kiện tối ưu cho việc điều trị.
4. Quy định về đăng ký và chuyển tuyến khám chữa bệnh BHYT
Đăng ký khám bệnh ban đầu: Người dân có thể chọn cơ sở y tế cấp ban đầu, cơ bản hoặc chuyên sâu, tùy thuộc vào nhu cầu.
Chuyển tuyến:
Chuyển người bệnh giữa các cơ sở y tế được thực hiện dựa trên yêu cầu chuyên môn và năng lực của cơ sở điều trị.
Bệnh nhân nội trú cần chuyển cơ sở sẽ có hồ sơ y tế đầy đủ, đảm bảo tính liên tục trong quá trình điều trị.
5. Cải thiện thủ tục và quản lý hồ sơ khám chữa bệnh
Người tham gia BHYT khi khám chữa bệnh cần xuất trình thông tin thẻ BHYT và giấy tờ nhân thân hợp lệ. Trẻ em dưới 6 tuổi hoặc người hiến bộ phận cơ thể chưa có thẻ BHYT được phép dùng giấy tờ khác thay thế.
Trong trường hợp cấp cứu, việc xuất trình thẻ BHYT có thể thực hiện trước khi kết thúc điều trị.
6. Hiệu lực thi hành
Quy định về cấp chuyên môn kỹ thuật, đăng ký khám chữa bệnh ban đầu và chuyển tuyến có hiệu lực từ 1/1/2025.
Toàn bộ luật sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2025.
Luật sửa đổi không chỉ cải thiện quyền lợi cho người tham gia BHYT mà còn tăng cường sự minh bạch và hiệu quả trong quản lý, vận hành hệ thống y tế tại Việt Nam.
Tám điểm mới cơ bản so với luật hiện hành
Đáng chú ý, so với luật hiện hành, luật có 8 nhóm điểm mới cơ bản, bao gồm:
Thứ nhất, sửa đổi, cập nhật đối tượng tham gia, trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế, phương thức, thời hạn đóng, trách nhiệm lập danh sách đóng bảo hiểm y tế, thời hạn thẻ có giá trị sử dụng để phù hợp hơn và đồng bộ với quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và luật khác có liên quan.
Thứ hai, quy định về khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong đó có đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu, chuyển người bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo cấp chuyên môn kỹ thuật của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023.
Thứ ba, quy định mức hưởng bảo hiểm y tế khi thực hiện thông cấp khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo hướng không phân biệt địa giới hành chính, giữ ổn định tỉ lệ mức hưởng bảo hiểm y tế theo quy định của luật hiện hành và mở rộng với một số trường hợp.
Trong đó có một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo... được lên thẳng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp chuyên sâu; mở rộng một số phạm vi quyền lợi cho người có thẻ bảo hiểm y tế, trong đó có điều trị lác, tật khúc xạ của mắt cho người dưới 18 tuổi.
Quy định trường hợp mắc bệnh mãn tính chuyển về y tế cơ sở để quản lý trong một số trường hợp để phát huy vai trò của y tế cơ sở.
Thứ tư, điều chỉnh tỉ lệ chi cho khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, chi dự phòng và tổ chức hoạt động bảo hiểm y tế từ số tiền đóng bảo hiểm y tế; quy định rõ thời hạn thông báo kết quả giám định chi phí khám bệnh, chữa bệnh để khắc phục vướng mắc về kéo dài thời gian thanh, quyết toán.
Thứ năm, bổ sung cơ chế thanh toán thuốc, thiết bị y tế được điều chuyển giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và thanh toán chi phí dịch vụ cận lâm sàng được chuyển đến cơ sở khác trong trường hợp thiếu thuốc, thiết bị y tế.
Thứ sáu, bổ sung quy định cụ thể về chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm y tế và các biện pháp xử lý đối với các trường hợp này.
Thứ bảy, quy định về trách nhiệm của Bộ Y tế trong rà soát và cập nhật thường xuyên phác đồ điều trị để bảo đảm thuận tiện trong khám bệnh, chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế.
Quy định về đánh giá sự hợp lý của việc cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; quy định về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, chia sẻ dữ liệu trong lĩnh vực bảo hiểm y tế, việc liên thông và sử dụng kết quả cận lâm sàng liên thông giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phù hợp yêu cầu chuyên môn và đưa ra giải pháp tăng cường năng lực khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho y tế cơ sở.
Ban hành nguyên tắc, tiêu chí xây dựng danh mục thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ y tế thuộc phạm vi chi trả của bảo hiểm y tế để bảo đảm tính quy phạm, minh bạch, công khai.
Thứ tám, bổ sung quy định về cấp thẻ bảo hiểm y tế điện tử, quy định kiểm toán nhà nước kiểm toán Báo cáo quyết toán chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm y tế của cơ quan bảo hiểm xã hội hằng năm để đồng bộ với Luật Bảo hiểm xã hội.
